Pa omborlari tuzilishi va ulardan foydalnish

Blindajlar mavjud bulganda formula (18) bilan hisoblangan xavfsiz masofa 1,5 martaga kamaytirilishi kerak.

DETONATSIYA UZATISH BO‘YICHA XAVFSIZ MASOFALARNI ANIQLASH

4.1. Er yuzasidagi bitta aktiv zaryadli portlatuvchi materialga ega bo‘lgan ob’ektni portlatishdan passiv zaryadli shunday boshqa ob’ektga detonatsiya uzatilishiga imkon bermaydigan masofa , quyidagi formula bilan aniqlanadi

, (19)
bu erda - aktiv zaryad markazidan passiv zaryad yuzasigacha bo‘lgan xavfsiz masofa, m; -qiymati portlatuvchi materiallar zaryadlarining turi va portlatish sharoitlariga ( 4P jadvalga qarang) koeffitsient; Q- PM aktiv zaryadining massa, kg; b- passiv zaryadning kam chiziqli o‘lchami ( shtabel eni), m.
4.2. Detonatsiya uzatish bo‘yicha xavfsiz masofalarni hisoblash uchun koeffitsientni 4P jadval bo‘yicha aniqlashda :
marzalangan imoratlarni (ob’ektlarni) bor bo‘yicha tuproqqa chuqurlashtirilgan zaryadlarga;
yuzada joylashgan marzalanmagan PA imorati va maydonchasini ochiq zaryadlarga tenglashtirish zarur.
4P jadval
Detonatsiya uzatish bo‘yicha bo‘yicha xavfsiz masofalarni
hisoblash uchun koeffitsientining qiymatlari

PA	Turgan joyi	Tarkibida nit-roefirlar bo‘l-magan ammiyak selitrasi asosi-dagi PM va 40% gacha nitroefir-lar PM		Tarkibida nit-roefirlar 40% gacha va undan ko‘p bo‘lgan PM				Trotil				Detonator-lar
		O	CH	O		CH		O		CH		O		CH
Aktiv zaryad		Passiv zaryad
Tarkibida 40% gacha nitroefirlar bo‘lgan ammiyak selitrasi asosi-dagi PM	Ochiq	0,8	0,5	1,1	0,8		1,3		1		0,8		0,5
	CHuqurlash-tirilgan	0,5	0,3	0,8	0,5		1		0,6		0,5		0,3
Tarkibida nit-roefirlar 40% gacha va undan ko‘p bo‘lgan PM	Ochiq	1,6	1	2,3	1,6		2,5		2		1,6		1
	CHuqurlash-tirilgan	1	0,6	1,6	1		2		1,3		1		0,6
Trotil	Ochiq	1,3	1	1,6	1,3		1,9		1,4		1,3		1
	CHuqurlash-tirilgan	1	0,6	1,3	0,9		1,4		0,8		1		0,7
Detonatorlar	Ochiq	0,4	0,25	0,75	0,5		0,7		0,6		0,4		0,25
	CHuqurlash-tirilgan	0,25	0,2	0,5	0,4		0,6		0,4		0,25		0,2

Primechanie. CH - chuqurlashtirilgan zaryad; O - ochiq zaryad.

4.3. Ikkt ob’ekt (imorat) orasidagi xavfsiz masofani formula (19) bo‘yicha hisoblashda, navbat bilan har bir ob’ektni aktiv zaryad deb qarash zarur. Ob’ektlar orasidagi xavfsiz masofa deb, hisoblangan ikki qiymatning eng kattasini qabul qilish zarur. SHakli uzun bir o‘qda joylashgan imoratlarga PAni joylashtirishda, ular orasidagi xavfsiz masofa, barcha hollarda imoratni (eni bo‘yicha) kattasining enidan kamida ikki barobar ko‘p bo‘lishi kerak.

Imoratlar (maydonchalar) qanday joylashishidan qat’iy nazar xavfsiz masofa yong‘inga qarshi himoya qoidalari bilan o‘rnatilgan oraliqdan kam bo‘lmasligi kerak.
Agar omborlarni loyihalashda ob’ektlarni (imoratlarni) formula (19) bo‘yicha hisoblangan masofaga nisbatan yaqinroq joylashtirish zarur bo‘lsa, bunday ombor uchun xavfsiz masofa ombordagi PAni umumiy zahirasidan kelib chiqqan holda aniqlanishi zarur.
Sig‘imi asosiy imoratlar sig‘imidan kam bo‘lgan xavfi yuqori bo‘lgan ob’ektlarni (TV imoratlari, idishga joylashtirish punktlari, PM bunkerlari va shu kabilarni) joylashtirishda, PM imoratlarining har birdan shunday oraliq masofalar tanlanishi kerak, bunda ularni portlashlari imoratlarning ichida PA detonatsiya keltirib chiqarmasin. Bu masofalar formula (19) bo‘yicha hisoblanadi, bunda aktiv zaryad sifatida xavfi yuqori bo‘lgan ob’ektlardagi PA qabul qilinadi.
4.4.Detonatsiya uzatish bo‘yicha bo‘yicha xavfsiz masofalarni 5P jadval bo‘yicha ham aniqlash mumkin.