Passiv diffuziya Yengilashtirilgan diffuziya

Pigmentlar
Ko’p mikroorganizmlarda o’z hayoti faolyati jaroyonida rangi, kimyoviy tarkibi eruvchanligi bilan farq qiluvchi piqmentlar sintez qiladi. Sarsinalar, sil mikrobakteriyalari, bazi aktinomisetlar yog’da eruvchi, karotinoitli pigmentlar hosil qiladi. Bu pigmentlar ultra binafsha nurlardan himoya qiladi. Qat’iy anaerob bakterik niger va boshqalar suvda qora yoki jigar rang – melaninni sintez qiladi. Ba’zi serasiyalar prodigiozinga oid qizil rangli pirrol pigmentlar hosil qiladi.
Ko’k yiring hosil qiluvchi (psendomonas aeruginosa) bakteryasi suvda eruvchi fenozin pigmenti masalan piosianni sintez qiladi. Bunda oziq muhit neytral yoki ishqoriy PH bilan ko’k-yashil ranga bo’yaladi. Pigment rangiga qarab pigment hosil qiluvchi bakteryalarning idintifikatsiya qilishda foydalanadi.
Mikroorganizmlarning nur tarqatishi Bakteryalarning nur tarqatishi oksidlanish jarayonida o’ziga xos energiya hosil bo’lishidir. Agar bakteryaga mo’lroq kislorod berilsa, uning nur tarqatishi ham nurliroq bo’ladi.
Nur tarqatuvchi bakteryalar chig’anoqlar tanasi mushkul orasida kiradi, ular kechasi qirg’oq bo’yida nur tarqatib turishi ham shundan. Bunda bakteryalar nur manbai bo’lib hisoblanadi. Ayrim baliqlarda nur tarqatuvchi bakteryalarni sinibiont sifatida ushlab oluvchi azolar paydo bo’gan. Eski to’nka va daraxt ildizida yashovchi zamburug’lar ham nur tarqatadi, shuning uchun kechasi yaltirab turadi.
Nur tarqatuvchi bakteryalar fotobakteryalar deb ataladi. Bularga fiziologik xususyatlariga ko’ra o’xshash,ammo morfologiyasi bilan farq qiladigan bir guruh gramonfiy bakteryalar;Kok,tayoqcha, bibrionlarvaspora hosil qilmaydigan aeroblar kiradi. Nur tarqatuvchi baktertalarning ko’pgina turi dengiz suvidan ajralib olingan bakteryalar baliqli gushtli va odiy muhitlarda yaxshi ko’paysa ham, dengiz faunalarini chiritmaydi va ularga yiring hosil qilmaydi.
Ko’pgina bakteryalar 15-18 C da yaxshi o’sadi va nur taratadi ayrimlari 30-37 C 3% li natriy xlorid ishtirokida ham nur taratadi. Faqat tirik organizmlar nur tarqatish xususyatiga ega.
Fnbobakterizim phoreum fotogen mikroblarning vakili bo’lib harakatsiz koksimon shakliga ega, jelatinni suyultiradi, 28 C haroratda ko’payadi 30 C yuqori temperaturada esa o’sishdan to’xtaydi. Odamlar kasalik o’zg’atuvchi patotgen bakteryalar orasida fotogen turlari aniqlanmagan.