Psixologiyasi akademik litsey va kasb-hunar kollejlari

Tengdoshlaridan oldin jinsiy balog‘atga yetgan o‘g‘il 
bola. 
Jinsiy rivojlanishda o ‘z dugonalaridan ilgarilab ket-
58

---

gan qizlardan farqli o ‘laroq, jinsiy yetilish alomatlari o‘z 
tengdoshlaridan ertaroq namoyon bolayotgan o‘g‘il bola 
o ‘z tengdoshlariga qaraganda ancha afzalliklarga erisha- 
yotganidan xursand bo‘ladi. U o'zining tengdoshlari jis- 
monan kuchli bolishni xohlayotgan, shunday bolishga 
intilayotgan ayni bir vaqtda jismonan baquw at bo‘la bo- 
radi. Uning o‘ziga ishonchi sportda, jismoniy o ‘sishda 
yangidan-yangi muvaffaqiyatlarga erisha borishi, mus- 
kullarining kattalashishi, shuningdek atrofdagilar o‘rtasi- 
da mashhurlashib borayotgani kabilar evaziga tobora 
ortib boraveradi. Erta jinsiy rivojlanish bunday bolani 
uning o‘z sinfidagi shu muammolar bilan qiziqayotgan 
qizlar bilan teng sharoitga qo‘yadi. Hamma narsalar uning 
foydasiga hal bo‘ladi va u taxminan 2—3 yil davomida 
vaziyatning xo‘jayini hisoblanadi. Tadqiqotlaming ko‘rsa- 
tishicha, jismoniy va jinsiy yetilish davri tengdoshlaridan 
ertaroq boshlangan bolalar odatda hissiy holatlarining 
turg‘unligi, o'ziga ishonganligi va o‘z tengdoshlariga qara­
ganda atrofdagilar tomonidan ko'proq tan olinganligi bi­
lan farqlanadilar. Shuningdek, bunday bolalar kelgusi yil- 
larda ham, ya’ni ular katta bolganlarida ham hayotda 
ko‘proq muvaffaqiyatga erishadilar.
0 ‘smirlik davri arafasida kuzatiladigan yuqorida 
aytib o ‘tilgan ayrim holatlaming, ya’ni jinsiy balog‘atga 
yetishning erta yoki kech ro‘y berishi bu salomatlikning 
buzilishi yoki normalligini bildirmaydi. Ular faqat jinsiy 
balog‘atga yetish, jismoniy va jinsiy rivojlanishning indi­
vidual xususiyatlarga ega ekanligining ko‘rinishlari xo- 
los. Shuning uchun ulaming erta yoki kech boshlanishi 
hech qanday xavotirlanish, qo‘rqish, shubhaga asos 
b o la olmaydi.