Zax qochirish me’yori - sho‘r bosgan sug‘oriladigan yerlarda tuproq yuqori
qatlami (faol qatlami) ning sho‘rlanmasligi va botqoqlanmasligini ta’minlaydigan
sizot suvlari sathining eng yaqin joylashish chuqurligi.
Zovur moduli, zax qochirish moduli - zaxsizlantirilayotgan 1 ga maydondan
shu yerdagi zovurga oqib kelgan (l/s hisobida) solishtirma suv oqimi miqdori.
O‘z oqimi bilan sug‘orish - suv manbadan sug‘orish tizimiga o‘z oqimi bilan
o‘tadigan sug‘orish. Bu holda manbadagi suv sathi sug‘oriladigan maydon sathidan
baland bo‘lishi kerak.
O‘g‘itlab sug‘orish - mineral yoki organik o‘g‘itlar qorishmasini sug‘orish
suviga qo‘shib sug‘orish.
O‘q ariq - egatlarga ko‘ndalang tortilgan, muvaqqat ariqlardan suv olib,
egatlarga suv taqsimlaydigan muvaqqat ariq.
Chuqur sho‘rlanish - yerning kamida 1 m qalinlikda sho‘rlanishi.
Sho‘r yuvish me’yori - 1 ga yer maydonining sho‘rini yuvish uchun kerak
bo‘ladigan suv miqdori.
Sho‘r yuvish - ekin eqiladigan va sho‘rlangan maydonlarni tuproqdagi zararli
tuzlar miqdorini kamaytirish maqsadida bostirib sug‘orish.
Sho‘rlangan yerlar melioratsiyasi - yerlarning sho‘rlanishini bartaraf qilish
uchun sug‘oriladigan yerlarni puxta tekislash, zovur-kollektor tarmoqlarini qurish.
Sho‘rtob yerlar- tuprog‘ida tuz ko‘p bo‘lgan yerlar. Bunday tuproq suvida
eriydigan tuzlar miqdori ko‘p emas.
Sho‘rxok - natriyni o‘ziga juda kam singdiradigan (to‘la singdirish sig‘imining
atigi 5%), natriyning xloridli, sulfatli va karbonatli eritmalarining tuproq suvidagi
to‘yinganligi juda yuqori bo‘lgan tuproq.
205
MUNDARIJA Kirish ………………………………………………………………………….
3
1. IRRIGATSIYA VA MELIORATSIYA FANINING MAQSADI,
