Qoraqalpoqiston tibbiyot instituti

I bob boʻyicha xulosa

1. 
   Farmatsevtik marketing asoslari, maqsadi, vazifalari hamda tadqiqot usullari adabiyot va internet maʼlumotlari asosida oʻrganildi.
   

2. Oʻzbekiston Respublikasida aholini va davolash-profilaktika muassasalarni dori vositalar bilan taʼminlashdagi meʼyoriy-huquqiy hujjatlari va adabiyotlar tahlil qilindi.

3. 
   Oʻzbekiston Respublikasida koronavirus infeksiyalarining tarqalishiga qarshi kurashish tizimi, sanitariya epidemiologik holati tahlil qilindi.
   
4. 
   Koronavirus kasalligini oldini olish va davolash butun dunyo tibbiyot, sanitariya hamda farmatsevtika sohasi mutaxassislari oldida turgan eng dolzarb masala ekanligi adabiyotlar tahlili asosida tasdiqlandi.
   

II BOB. KORONAVIRUS PROFILAKTIKASIDA ISHLATILADIGAN VAKSINALAR BOZORINI TAKOMILLASHTIRISH YOʻNALISHLARINI ISHLAB CHIQISH
2.1. Dunyo boʻyicha koronavirus infeksiyasining tarqalish dinamikasi
Koronavirus kasalligi 2019 (COVID-19) bizning davrimizdagi eng katta global sogʻliq uchun tahdidlardan biri hisoblanadi. 2019-yil oxirida pandemiya boshlanganidan beri COVID-19 bilan kasallanganlar va oʻlganlar soni oʻsishda davom etmoqda va bu butun dunyo boʻylab odamlar hayotining koʻp jabhalariga taʼsir koʻrsatmoqda.
Pandemiya boshlanganidan beri COVID-19 butun dunyo boʻylab tarqalib, millionlab odamlarning hayotiga taʼsir qildi. Jahon sogʻliqni saqlash tashkiloti (JSST) maʼlumotlariga koʻra, hozirgi kunda dunyoda 220 milliondan ortiq COVID-19 holatlari qayd etilgan va kasallikdan vafot etganlar soni 4,5 milliondan oshgan. Kasallik ilk marotaba 2019-yilda Xitoyning Uxan shahrida aniqlandi va global miqyosda tarqalib, 2019–2020-yillardagi koronavirus pandemiyasini keltirib chiqardi.
Koronaviruslar hayvonlar va qushlarning nafas olish tizimiga taʼsir qiluvchi viruslarning butun oilasidir. Maʼlum boʻlishicha, baʼzilari odamlar uchun ham xavf tugʻdiradi. Mikroskop ostida batafsil tekshirilganda, ushbu guruhning viruslari quyosh tojiga tashqi oʻxshashlikka ega, shuning uchun ular oʻz nomlarini oldilar.
COVID-19 koronavirus infektsiyasi - bu SARS-CoV-2 virusi keltirib chiqaradigan yuqumli kasallik boʻlib, u odamning nafas olish tizimiga taʼsir qiladi. Virus havo tomchilari, aloqa va ogʻiz-najas orqali yuqadi. Klinik muddati 2 dan 14 kungacha. Ushbu davrda, hali hech narsadan bexabar boʻlgan odam vektordir va infektsiya bilan xararlanganlar zanjirini davom ettiradi. Bundan tashqari, ushbu kasallikning xavfi shundaki, koʻpchilik bemorlar oʻzlarini yaxshi his qiladilar, shu bilan birga ular infektsiyani toʻgʻridan-toʻgʻri tarqatuvchilari boʻlib qoladilar.

COVID kasalligining belgilari kattalardagi ORVI (respirator virusli infektsiya) belgilariga juda oʻxshash, kasallikni PZR testi (polimeraza zanjiri reaktsiyasi) yoki antikorlarning mavjudligi uchun qon testini oʻtkazish orqali aniqroq aniqlash mumkin.

Baʼzi mamlakatlar kasallik tarqalishini cheklashda muvaffaqiyatga erishdilar, boshqalari, masalan, AQSh, Hindiston va Braziliya pandemiyadan qattiq zararlandi. Koʻpgina mamlakatlarda SOVID-19 ga qarshi qatʼiy choralar, jumladan, karantin va ijtimoiy masofa joriy qilingan boʻlsa-da, yuqtirganlar soni oʻsishda davom etmoqda.
COVID-19 global Sogʻliqni Saqlashga koʻp jihatdan taʼsir koʻrsatdi. Birinchidan, pandemiya koʻplab mamlakatlarda sogʻliqni saqlash tizimlarida keskinlikni keltirib chiqardi. Tibbiy yordamga muhtoj bemorlarning koʻpligi sogʻliqni saqlash tizimlarini kuchaytirish zarurligini anglatdi, bu esa vaqtincha kasalxonalarni tashkil etishga va sogʻliqni saqlash xodimlarining koʻpayishiga olib keldi.
Bundan tashqari, COVID-19 Sogʻliqni Saqlash tizimlari va tibbiy tadqiqotlarni moliyalashtirishga taʼsir koʻrsatadigan katta iqtisodiy zararni keltirib chiqardi. Koʻpgina mamlakatlar byudjet mablagʻlarini pandemiyaga qarshi kurashga yoʻnaltirishga majbur boʻldilar, bu esa boshqa sohalarni, shu jumladan ilmiy tadqiqotlar va boshqa kasalliklarni davolash dasturlarini moliyalashtirishni kamaytirdi.
Shuni ham taʼkidlash joizki, COVID-19 odamlarning xatti-harakatlaridagi koʻplab oʻzgarishlarga, jumladan, ovqatlanish odatlarining oʻzgarishiga, jismoniy faollik darajasiga va tibbiy yordamning mavjudligiga sabab boʻlgan. Baʼzi odamlar infektsiyadan qoʻrqib, Sogʻliqni Saqlash muassasalariga borishdan qochishadi, bu esa yurak-qon tomir kasalliklari, saraton va diabet kabi boshqa kasalliklar natijasida oʻlimning koʻpayishiga olib kelishi mumkin.
Umuman olganda, COVID-19 tarqalish dinamikasi oʻzgarishda davom etmoqda va vaziyat murakkabligicha qolmoqda. Kasallikka qarshi vaktsinalar allaqachon mavjud boʻlsa-da va koʻplab mamlakatlar emlash ishlarini olib borishsa-da, koronavirusning yangi variantlarining tarqalishi va pandemiyaning iqtisodiy taʼsiri kelajak haqida xavotirlarni keltirib chiqarmoqda. Qanday boʻlmasin, COVID-19 ga qarshi kurash global hamjamiyat uchun ustuvor vazifa boʻlib qolmoqda va butun dunyo boʻylab barcha odamlarning sogʻligʻini himoya qilishning umumiy maqsadiga erishish uchun qoʻshimcha ilmiy va tibbiy tadqiqotlar, shuningdek, mamlakatlar oʻrtasida birdamlik va hamkorlikni talab qiladi.