QàràQàlpàQ tIlI 0-klàss uShÍn SàBàqlÍq Qàràqàlpàqstàn Respublikàsı Xàlıq bilimlendiriw ministrligi tàstıyıqlàǵàn nókiS «Bilim» 2017 Qàràqàlpàq tili

Publicistikalıq stil. «Publicistika» termini latınnıń publi-
cus — kópshilik degen sózinen alınǵan. Publicistikalıq stil — kóp-
shilikke túsinikli jazba ádebiy til stiliniń bir túri. Stildiń bul 
túrine xalıqtıń kúndelikli turmısına baylanıslı shıǵarılıp atırǵan 
jámiyetlik-siyasiy ádebiyatlar, gazeta-jurnal maqalaları, ocherk-
ler tiliniń stili kiredi. 
Publicistikalıq stilde kórkem ádebiyat, is qaǵazları hám 
ilimiy-texnikalıq ádebiyatlar tiliniń stiline tán bolǵan belgileri 
ushırasadı. Biraq, óziniń tematikası, mazmunı, sóz qollanılıw 
hám kópshilikke ılayıqlanıw belgilerine qaray ózine tán ózge-
shelikke iye boladı. Ol xalıqtıń hár kúngi turmısı menen 
tıǵız baylanıslı boladı. Xalıqtıń jámiyetlik-siyasiy turmısı, 

---

29
olardı ádep-ikramlılıq ideyalar ruwxında tárbiyalaw, xalıq 
xojalıǵınıń 
jetiskenliklerin 
násiyatlaw 
gazeta-jurnal 
hám 
siyasiy ádebiyatlar arqalı iske asırıladı. Bul wazıypalardı iske 
asırıwda publicistikalıq shıǵarmalardıń tili kópshilikke túsinik-
li, leksikalıq, grammatikalıq hám orfografiyalıq jaqtan jazba 
ádebiy tilde qáliplesken sózlerdi paydalanadı. 
Publicistikalıq stilde qollanılatuǵın gápler kórkem ádebiyat 
stilindegidey tábiyat kórinisleri, obraz jasaw qurallarınıń qatnası 
sıyaqlı til materialların qollanbaydı. Sonday-aq, is qaǵazlarınıń 
stiline tán bolǵan standart, shtamp túrindegi sózler hám kons-
trukciyalar kem ushırasadı. 
Házirgi waqıtta publicistikalıq stildiń túrleri kóp. Radio hám 
televidenieden esittiriletuǵın informaciyalıq xabarlar, bayanatlar, 
ilim hám texnika, mádeniyat hám ekonomikanıń jetiskenlikleri 
boyınsha maqalalar, ocherkler hám t.b. túrleri bar. 
17-shšnš®šw.
Oqıń. Publicistikalıq shıǵarmalardıń stillik ózgesheliklerine 
itibar beriń. Publicistikalıq stildiń is qaǵazları hám kórkem ádebiyat stille-
rinen parqın túsindiriń. 
Qaraqalpaq xalqı áyyemgi bay tariyxqa iye. Ol óziniń milliy 
mádeniyatı, ózine tán kórkem óneri, klassikalıq ádebiyatı, ruwxıy 
baylıqları, úrp-ádetleri hám dástúrleri menen pútkil dúnyaǵa belgili. 
Ǵárezsizlikke baylanıslı qaraqalpaq xalqı kóplegen ruwxıy baylıqların 
qayta tiklew múmkinshiligine iye boldı. Ádillik hám teńlik, erkin-
lik hám ǵárezsizlik ushın gúresken qaraqalpaq xalqınıń márt, 
jalınlı perzentleri Ernazar Alakóz, Allayar Dosnazarov sıyaqlı xalıq 
qaharmanlarınıń ármanları hám niyetleri ámelge astı. 
Ǵárezsizlik milliy mádeniyattı hám ruwxıylıqtı tastıyıqlaw, qaraqal-
paq xalqınıń klassik shayırları Berdaqtıń, Ájiniyazdıń dóretiwshilik 
miyrasın tolıq qayta tiklew, olardıń jarqın esteligin máńgilik etiw 
ushın jol ashtı. («E. Q.»)