QàràQàlpàQ tIlI 0-klàss uShÍn SàBàqlÍq Qàràqàlpàqstàn Respublikàsı Xàlıq bilimlendiriw ministrligi tàstıyıqlàǵàn nókiS «Bilim» 2017 Qàràqàlpàq tili


Download 1.47 Mb.
Pdf ko'rish
bet58/75
Sana03.02.2023
Hajmi1.47 Mb.
#1148717
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   75
Bog'liq
Qaraqalpaq tili. 10-klass (2017)

105-shšnš®šw.
Birgelkili aǵzalardıń bir-biri menen baylanısqanın, 
dánekerlerdiń qanday mánili dánekerler ekenligin túsindiriń. 
1. Quwat hám Ayjan mektepke keldi. Basqa balalar menen qızlar 
da kelip jetken eken. 2. Gúljan mektepti pitkergennen keyin Med-


87
institutqa kiredi, oqıydı, vrach bolıp shıǵadı. 3. Ol mektepten keldi 
de, sheshindi, juwındı, shay ishiwge otırdı. 4. Azat dawıslap oqıdı 
jáne túsingenin sóylep berdi. 5. Jarıs qızdı, men de, ol da, hát-
teki ǵarrılar menen kempirler de ayanbay miynet etti. 6. Kún birese 
túnerip, birese ashılıp, birese jawıp, birese tınıp tur. 7. Erteń kún 
ashıladı ya ashılmaydı. 
106-shšnš®šw. 
Tómendegi «Kitap — qádirdan dos» tekstinen birgelkili 
aǵzalardıń stillik qollanılıwın túsindiriń, birgelkili aǵzalı gáplerdi kóshirip 
jazıń, astın sızıń. 
KITAP — QÁDIRDAN DOS
Adam ushın kitaptan áziz hám jaǵımlı sırlas dos joq. Onda perde 
hám giyne joq. Onıń sózlerinde ótirik hám qáte bolmaydı. Kitap óz 
dostınıń kewlin qaldırmaydı. Ol adamnıń sırtınan ǵıybat aytpaydı, 
tek saǵan payda keltiredi. Kitaptıń ishinde barlıq ilim-bilim jay-
lasqan. Sonlıqtan da, «Kitap
— 
aqıl qalası» dep aytılǵan. 
Kimde-kim kitaptı kóp oqısa, kitap onıń zeynin ashadı. Sózge 
sheshen etedi. Kitap
— 
ádep-ikramlılıq káni, bilimniń bulaǵı. Kitaptıń 
insan ómirindegi qádir-qımbatı haqqında danıshpanlardıń sózlerinen 
kóp mısallar keltiriwge boladı. 
Kitap
— 
jalǵızlıqtaǵı eń jaqın joldas. 
Kitap ótmishten de, keleshekten de xabardar etedi. 
Kitap
— 
bilim bulaǵı, bilim
— 
ómir shıraǵı.
Belgili danıshpan Arifiy kitap haqqında tómendegishe jırlaǵan. 
Bir dos ol, heshkimge bermegen azap,
Uzaq sınap kórdim, bilsem ol kitap.
Sırdı jasırmaydı oqıwshısınan,
Xabar berer saǵan jazıwshısınan. 
Ońasha sen menen bolıp, ol ulpet,
Úndemey etedi jaǵımlı sáwbet.
Heshkimnen qalıspas sawatlı sonday, 
Soramasań juwap bermes, heshqanday. 


88
Insanǵa harqanday bilim shoqqısın iyelewde kitaptıń ornı úlken. 
Hátteki, ata-babalarımız kitaptı qollarına alıp, onı áweli kózlerine 
súrtken. Olar kitaptı jırtpaǵan hám pataslamaǵan. Kitaptı baylıq 
dep bilgen. Kitap ilim úyretkeni ushın da ata-babalar onı teberik 
bilip, joqarıda kitap tekshesinde saqlaǵan. Kitapqa degen qumarlıq 
balalıqtan baslansa, onıń kewlinde dúnyaǵa gózzal názer menen 
qaraw sıyaqlı sezim payda boladı. Sonlıqtan, kitap
— 
barlıq bilimniń 
kózi, ilimniń ǵáziynesi. 
Kitaptı túsinip oqıw
— 
baxıt, túsinbey oqıw
— 
baxıtsızlıq. Kitaptan 
alınǵan bilim adam ómiriniń mazmunın bayıtadı, turmısın jarqın 
etedi. 

Download 1.47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   75




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling