Qurbonov f. A. Tarmoq mashinalari puxtaligi

Statistik usul. Me‘yorida taqsimlanish egri chizig‗i yeyilgan detallarni 
yaroqsizga chiqarish o‗lchamlarini hisoblashga doir ilovada Gauss qonunining 
analitik ifodasi orqali berilishi mumkin:
( )
√
( )
bu yerda x- abssissalar o‗qida o‗lchab qo‗yiladigan yaroqsizga chiqarishlar 
o‗lchamlari, a - ko‗rib chiqilayotgan detallar guruhini barcha yaroqsizga chiqarish 
o‗lchamlarining o‗rtacha arifmetik qiymatidan iborat bo‗lgan eng katta chastota 
to‗g‗ri keluvchi yaroqsizga chiqarish o‗lchami, 

- chetlashishning hisoblash 
o‗lchovi bilan aniqlanadigan o‗rtacha kvadratik chetlashish.
Texnik usul. Texnik mezondan foydalanib chekli kattaliklarni topishning 
umumiy usuli bo‗lib, fizik hodisalarning rivojlanish qonunlaridan kelib chiqadi. 
Odatda, yeyilish yoki tirqishning chekli bo‗lib qolishi mumkin bo‗lgan kattaligiga 
turli qiymatlar belgilanadi. Ana shu qiymatlarning har biri uchun tekshirilayotgan 
uzel yeyilish jadalligining tegishli qiymatlari belgilanadi yoki yeyilish chizig‗i vaqt 
o‗tishiga bog‗lab ko‘riladi.
Texnologik usul (ish sifati). Bu usuldan asosan uzel yeyilishi yoki 
me‘yoridagi rostlashlar buzilishi bilan o‗zgaradigan mashinaning ish sifatini 
belgilangan chegaralarda aniqlashda foydalaniladi. Masalan, tikuv mashinasida 
tishli reykasi yeyilganda gazlamani surilish sifati texnik talablariga mos kelmasligi 
mumkin. Shu sababli bunday holda yeyilishning chekli qiymatlarini mashina 

---

159 
bajaradigan ish sifatining ruxsat etilgan chekli chetlashishlari bo‗yicha topish 
mumkin.
Yeyilishi natijasida uzel yoki mashina bajaradigan ish sifatining o‗zgarishi 
vazifa (funksiya) mezoni bo‗lib xizm at qiladi. Sifat ko‘rsatkichlariga jo'valarning 
yeyilishi oqibatida prokat profili o'lchamlarining nominal o‗lchamdan farq 
qilishini, metall qirqadigan dastgohda ishlangan buyum shaklidagi xatoliklarni 
misol qilib ko‗rsatish mumkin.