Режа Жаҳон иқтисодиётида глобаллашув тушинчаси

6.4. Халқаро савдо динамикаси ва ўзгаришларининг хусусиятлари
Жаҳон иқтисодиёти ривожланишида халқаро савдонинг мавқеи ХХ асрда тобора ошиб борди. Бунинг асосида, биринчи навбатда, халқаро савдонингҳажми 1870-йиллардан бошлаб мунтазам равишда ўсиб бориши ётар эди(2.5-жадвал). Агар 1870-1913 йилларда экспортнинг ўртача йиллик ўсиши3,4 фоизни ташкил қилган бўлса, 1950-2005 йилларда бу кўрсаткич 6,2 фоизни ташкил этди, савдони ЯИМдаги улуши эса ушбу даврда 4,6 фоиздан19,4 фоизгача ошди.
6.5-жадвал. Жаҳон экспорти ва жаҳон ЯИМнинг ўзгариши, 1870-2005 йй. (млрд АҚШ долл., 1990 йилдаги доимий доллар нархларида)

	1870	1913	1870-1913 йиллардаги ўртачайилликўсиш, %	1950	1998	2005	1950-2005йиллардагиўртача йилликўсиш,%
Експорт	50,3	212,4	3,4	296	5817	8043	6,2
ЯИМ	1102	2705	2,1	5336	33726	41456	3,8
Савдо/ЯИМ, %	4,6	7,9		5,5	17.2	19,4

Манба: Wорлд Траде Репорт 2007. - П. 244.

ХХасрнинг 50-йилларидан сўнг жаҳон иқтисодиётидахалқаро савдо тез суръатлар билан ривожлана бошлади. Жаҳон экспорти 1948 йилдаатиги 59 млрд долларга тенг бўлган бўлса, 2005 йилга келиб у 10,159 трлн долларниташкил қилди (2.6-жадвал). Ушбу давр ичида минтақаларнинг жаҳон экспортидаги ҳиссаси ҳам ўзгарди: Шимолий Американинг ҳиссаси 28,1 фоиздан 14,5 фоизгача тушган бўлса, Яқин Шарқ ваОсиёнинг улушиеса қарийб икки баробар ўсди. 1993-2005 йиллар ичида МДҲмамлакатларининг ҳиссаси ҳам икки баробардан кўпроқ ошди.