S d a d a y e V p a r a z I t o L o g I y a
Qilbosh nematoda (Trichocephalus tnchiurus}ning
Download 6.91 Mb. Pdf ko'rish
|
Parazitologiya.Дадаев С
Qilbosh nematoda (Trichocephalus tnchiurus}ning bosh tomoni uzun qilga
o ‘xshash ingichka bo'ladi, orqa tomonga asta-sekin kengayib y o 'g 'o n lash ib boradi (34-rasm). Qilbosh nematodalar asosan odamning y o 'g 'o n ichagida parazitlik qiladi. Ular ayrim jinsli, erkagining uzunligi 30-4 0 mm bo'lib, orqa uchi spiral kabi buralgan bo'ladi. Urg'ochisining uzunligi 30 -5 0 mm keladi. Qilbosh nematodaning oldin gi uchida o g 'iz bo 'sh lig 'i va qizilo'ngach joyiashgan. Tananing kengaygan orqa qismida esa o 'rta va orqa ichaklar, orqa chiqaruv teshigi va jinsiy organlar siste- masi joyiashgan. Qilbosh nematodalar bosh qismini o 'z xo'jayini ichak devorining shilimshiq qavatiga sanchgan holda qon bilan oziqlanib yashaydi. Nematodaning urug'langan tuxumlari xo'jayini axlati orqali tashqariga chiqadi. Tuxum yetarli namlik va harorat bo'lgan taqdirda yaxshi rivojlanadi. Bitta urg'ochi qilbosh nem a toda bir kecha-kunduzda 1000 tadan 3500 tagacha tuxum qo'yadi. Qulay sharoitda tuxum 2 0 -3 0 kunda yuqumli holatga keladi. Odam ko'pincha yuvilmagan sabzavot-mevalami iste’mol qilganida qilbosh nematodaning invazion tuxumlarini yutib yuborish bilan zararlanadi va nematoda taxminan bir oydan keyin voyaga yetadi. Bu nematodalar odam organizmida 5 yil gacha yashashi mumkin. Qilbosh nematodalar trixotsefalyoz kasaliigini keltirib chiqaradi. Bu kasallik yer sharining ham ma qismida, ayniqsa, issiq iqlimli mamlakatlarda k o 'p uchraydi. Qil bosh nematoda asosiy xo'jayini hazm organlarini yallig'laydi va bir qator mikroor- ganizmlarning tushishiga y o'l ochadi. Nerv sistemasiga ta ’sir qiladi. Trixotsefalyoz bilan kasallangan odamlar vermoks (mebendazol), difezil, naftamon, osarsol va ti- mak kabi dorilar bilan davolanadi. Chorva mollarda ham qilbosh nematodalarning bir necha turlari parazitlik qi ladi. Masalan, cho'chqalarda - cho'chqa qilbosh nematodasi (Trichocephalus suis), qo'y, echki va qoramollarda - Trichocephalus ovis, Trichocephalus skrjabini kabi turlari parazitlik qiladi. Trixotsefalyoz bilan kasallanmaslik uchun tozalikka rioya qilish, mcva va sabzavotlarni yuvib iste’mol qilish, axlatlarni dalaga ishlatishdan oldin zararsizlantirish, hojatxonaga so'ndirilmagan ohak sepish kabi chora-tadbir- larni amalga oshirish lozim. Download 6.91 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling