Сабзавот экинларидан мўттасил ва юқори ҳосил олиб туришда маҳаллий


Навларнинг биологик ва механик ифлосланишининг олдини олиш


Download 3.5 Mb.
Pdf ko'rish
bet68/151
Sana03.12.2023
Hajmi3.5 Mb.
#1806389
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   151
Bog'liq
Сабзавот экинлари селекцияси ва уруғчилиги

2. Навларнинг биологик ва механик ифлосланишининг олдини олиш 
чоралари 
Уруғларнинг Юқори нав сифатларини авлодда сақлаб қолиш учун уларни 
етиштириш даврида навнинг биологик ва механик ифлосланишига йўл 
қўймасликка катта эътибор берилади. 
Биологик ифлосланишнинг олдини олиш. Нав популяциясига ѐт ирсият 
оралаб қолиш эхтимолини бартараф этиш йўли билангина биологик 
ифлосланишнинг олдини олиш мумкин. Бунга экинларни изоляциялаш ва 
уруғ учун етиштирилаѐтган экин билан чатиша оладиган бегона 
ўсимликларни йўқотиш йўли билан эришилади. Бу хилдаги бегона 
ўсимликлар уруғлик экин майдонидан ташҳари, шу экинларнинг 
чангланишига имкон берадиган масофада жойлашган Участкаларда ҳам йўқ 
хилиниши керак. 
Уруғли экинларни изоляциялашдан мақсад - етиштирилаѐтган навнинг шу 


экин ѐки унга хон-ҳардош бўлган экинларнинг бошқа навлари, шунингдек 
ѐввойи ҳолда ўсувчи формалари ҳамда бегона Ўсимликлар билан чатишиб 
қолишига йўл куймасликдир. Бунинг Учун экинларни ажратиб, алоҳида
қилиб хуядиган ҳар ҳил мосламалар Қўлланилади, экинларни вақт ўзра 
ажратиб қўйиш, ихоталанган (иморатлар, урмонлар ва ўсимликларнинг 
чангги етиб боришига 
и
Ул Қўймайдиган бошқа тусикҳар билан бир-биридан 
ажралиб турадиган) участкалар ташкил этиш усулларидан фойдаланилади 
Ўсимликларни ажратиб, алоҳида қилиб қўйиш ва ихоталанган участкалар 
ташкил этиш жуда кўп мехнат талаб кдпади ва кцйин бўлади. Шунинг учун 
вақт ўзра изоляция билан фазовий изоляция (вақт билан ва фазо, яъни масофа 
билан ажратиб қўйиш) усуллари кўпроқ; расм бўлган. 
Вақт ўзра изоляциялаш - турли участкалардаги экинларнинг турли вақтда 
гуллашини ва бир участкадаги ўсимликлар гуллашининг тугалланиш вак;ти 
бошқа участкадаги ўсимликлар гуллашининг бошланиш вақтига тўғри 
келмайдиган бўлишини кузда тутади. Вақт ўзра изоляциялашдан редиска 
уруғчилигида экинни қайта экиб ва қайта экмасдан уруғ етиштириш махал ид 
а, бодринг урурчилигида эса, экини баҳорги ва ѐзги қилиб экиладиган 
маҳалда фойдаланиш мумкин. 
Сабзавот экинлари уруғчилигида кўпинча фазовий изоляциядан 
фойдаланилади, яъни уруғлик экинларнинг турли навлари уларнинг четдан 
чангланишига имкон бермайдиган масофада ўстирилади. Буцца уруғлик 
экинларни Хўжаликнинг ўзида тўғри жойлаштирищцан ташқари, қушни 
хўжаликлар ва аҳолининг деҳқон хўжаликларида сабзавот ва полиз 
экинларини етиштириб чик;аришни улар билан келишиб олиш керак бўлади. 
Фазовий изоляциянинг кадди, яъни катта-кичиклиги ―Сабзавот ва полиз 
экинлари, хдшаки илдизмевалар ва ҳашаки карам экинлари апробациясига 
дойр йўл-йўриқлар‖даги талабларга мувофиқ; белгиланади (4-жадвал). 
 
 
4 жадвал 



Download 3.5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   151




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling