Samarqand davlat universiteti a. B. Pardayev, S. A. Qurbonov

Savol va topshiriqlar: 
1. Hozirgi oʻzbek adabiy tilining qanday tarixiy ildizlari boʻlgan? 
2. Bunday tarixiy ildizlar va jarayonlardan xabardor bo'lishning amaliy 
ahamiyati nimada? 
3. Tilning grammatik qurilishida bo'lgan o'zgarishlar haqida nimalarni 
bilasiz? 
4. Eski turkiy va eski o'zbek adabiy tillari vokalizmi haqida nimalami bilasiz? 
5. Vokalizm tizimidagi kontrast juftliklarni qanday tushunasiz? 
6. Hozirgi o'zbek adabiy tili vokalizmida nechta unli bor? Ular 
yo'g'onlikingichkalik belgisiga ko'ra kontrast juftliklarni hosil qiladimi? 
7. Qadimgi turkiy til konsonantizmi qanday undoshlardan tarkib topgan? 
Eski o'zbek adabiy tili konsonantizm i-chi? 
8. Hozirgi o'zbek adabiy tili va qadimgi turkiy til undoshlari tizimining 
asosiy farqlari nimada? 
9. Qadimgi turkiy tildan hozirgi o'zbek adabiy tiligacha b o lg a n tarixiy 
taraqqiyot ja rayonida fo n em a la rn in g paradigmatik va sintagm atik 
xususiyatlarida qanday o'zgarishlar yuz bergan? 
10. Singarmonizm haqida nimalarni bilasiz? Hozirgi o'zbek adabiy tilida 
singarmonizm bormi? Shevalarda-chi? 
11. Qadimgi turkiy tildan hozirgi o'zbek adabiy tiligacha boMgan davrda 
tilning leksik sathida (lug'at boyligida) qanday o'zgarishlar bo'lgan? 
ADABIYOTLAR: 
Asosiy adabiyotlar: 
1. Jamolxonov N. Hozirgi o‗zbek tili. 1-qism. –Toshkent: O‗qituvchi, 2005. 
Darslik. O‗z R OTV tas. 
2. Sayfullayeva R., Mengliyyev B., Qurbonova M., Yunusova Z. Hozirgi o‗zbek 
adabiy tili. – Toshkent: Fan va texnologiya, 2009. 
3. Shoabdurahmonov Sh. va b. Hozirgi o‗zbek adabiy tili. 1-qism. – Toshkent: 
O‗qituvchi, 1980. Darslik. O‗z R OTV tasdiqlagan. 

---

9 
4. Sayfullayeva R. va boshqalar. Hozirgi o‗zbek adabiy tili. – Toshkent: Fan va 
texnologiya, 2010. Darslik. O‗z R OO‗MTV tasdiqlagan. 
5. Tursunov U., Muxtorov J., Rahmatullayev Sh. Hozirgi o‗zbek adabiy tili. – 
Toshkent: O‗qituvchi, 1992.