Samarqand davlat universiteti a. B. Pardayev, S. A. Qurbonov


ERGASHGAN QO„SHMA GAPLARNING SODDA


Download 2.97 Mb.
Pdf ko'rish
bet276/310
Sana03.10.2023
Hajmi2.97 Mb.
#1691372
1   ...   272   273   274   275   276   277   278   279   ...   310
    Bu sahifa navigatsiya:
  • Shuni
ERGASHGAN QO„SHMA GAPLARNING SODDA 
GAPLAR BILAN MA‟NODOSHLIGI 
Tarkibida ko‗rsatish olmoshi mavjud bo‗lgan ergashgan qo‗shma gaplar 
tegishli sodda gaplar bilan ma‘nodosh bo‗la oladi. Ergash gapni bosh gap tarkibida 
tegishli ko‗rsatish olmoshi bilan ifodalangan gap bo‗lagi o‗rniga qo‗yish orqali sodda 
gapga aylantirish mumkin. Masalan: 1. Kim ko„p o„qisa, u ko„p biladi. // Ko„p 
o„qigan ko„p biladi. 2. Shuni bilingki, kengga keng, torga tor dunyo. // Dunyoning 
kengga keng, torga torligini bilib oling. 
Tarkibida koʻrsatish olmoshi mavjud boʻlgan ergashgan qoʻshma gap sodda 
gapga aylantirilayotganda bosh gap qismidagi koʻrsatish olmoshi qanday kelishik 
shaklida va qaysi gap boʻlagi vazifasida boʻlsa, ergash gap ham uning oʻrniga xuddi 
shu kelishik shaklida va gap boʻlagi vazifasida qoʻyiladi. Masalan: Shuni sezdimki, 
oila a‟zolari bir-biri bilan juda ittifoq ekan. Ushbu ergashgan qoʻshma gapning bosh 
gapidagi koʻrsatish olmoshi (shuni) tushum kelishigi shaklida boʻlib, vositasiz 
toʻldiruvchi vazifasini bajargan, demak, ergashgan qoʻshma gapni sodda gapga 
aylantirish uchun ergash gapni ham tushum kelishi shaklida va vositasiz toʻldiruvchi 
vazifasida oʻsha olmoshning oʻrniga qoʻyamiz: Shuni sezdimki, oila a‟zolari bir-biri 
bilan juda ittifoq ekan. – Oila a’zolari bir-biri bilan juda ittifoq ekanligini sezdim. 
Bunda butun ergash gap birgina vositasiz toʻldiruvchi vazifasini bajarib keladi. 


274 
№ 
Ergashgan qoʻshma gap 
Sodda gap 

Shunga xursandmizki, bolalar o‗z 
yo‗lini topib ketishdi. 
Bolalar 
o„z 
yo„lini 
topib 
ketishganiga xursandmiz. 


Download 2.97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   272   273   274   275   276   277   278   279   ...   310




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling