Samarqand davlat universiteti a. B. Pardayev, S. A. Qurbonov

Solishtiring: Qiziqki, bu bogʻda hamma daraxtlar bir tekis oʻsgandi.
nimasi qiziq? nimasi → shunisi. 
Shunisi qiziqki, bu bogʻda hamma daraxtlar bir tekis oʻsgandi. 
 
NISBIY SO„ZLI ERGASHGAN QO„SHMA GAPLAR 
 
Ergash gap tarkibida qo‗llanuvchi kim, nima, qancha, qanchalik, qanday, qayer 
kabi so‗roq olmoshlari va bosh gap tarkibida unga javob bo‗lib keluvchi shu,o„sha, 
shuncha, shunchalik, shunday kabi olmoshlar bir-biriga nisbatan qo‗llanganligi, biri 
ikkinchisini taqozo etganligi uchun nisbiy so‗zlar hisoblanadi. Bunda ergash gapning 
kesimi shart mayli shaklidagi fe‘llar bilan ifodalanadi. 
7-misol. Nisbiy soʻzlar ajratib koʻrsatilgan. 
1. Kim chaqqon va tez harakat qilsa, yutuq o„shaniki bo‗ladi. (O„. Haydarov) 
2. Sen birodaringni qanchalik yaxshi ko‗rsang, Tangri ham seni shunchalik yaxshi 
ko‗radi. (Hadis) 3. Kim birovga choh qazisa, o„zi yiqiladi. (Maqol) 4. Qayerda ish 
to‗g‗ri yo‗lga qo‗yilgan bo‗lsa, o„sha yerda rivojlanish bo‗ladi. 5. Nima ro‗zg‗orga 
kerak bo‗lsa, dadam o„shani bozordan keltiraverar edi. (Oybek) 6. Kimki 
boshqalarga rahm-u shafqat qilmasa, unga ham hech kim rahm-u shafqat qilmaydi. 
(Hadis) 
Nisbiy soʻzli ergashgan qoʻshma gaplar 
Nisbiy soʻzlar 
Misollar 
1 
Kim – oʻsha (u) 
Kim harakat qilsa, u murodiga yetadi. 
2 
Nima – shu (bu) 
Akam biz nimani istasak, shuni muhayyo qilardi. 
3 
Qaysi – shu 
Katta arava qaysi yoʻldan yursa, kichik arava ham 
shu yoʻldan yuradi. 
4 
Qanday – shunday 
Tabiatga qanday munosabatda boʻlsangiz, u ham 
sizga shunday javob qaytaradi.