Samarqand davlat universiteti I. U. Urazbaev n. J. Xodjaeva j. Qudratov

1.2. Tuproq suv o‘tlarining ekologik xusisiyatlari. 
E.A. Shitina va M.M.Gollyerbaxlar tuproq suvo‗tlarini hayotiy shakli, 
yashashga 
moslashish 
tuzilmalarining 
o‗xshashligiga 
qarab 
o‗simliklarekologik klassifikasiyasiga kiritadi. 
Tuproq suvo‗tlari hayotiy shakliga ko‗ra avlod nomining bosh harfi bilan 
belgilanuvchi to‗qqizta guruhga ajiratiladi. 
Ch-shakl (Chlorella).Tuproq qatlamlarida yashovchi, o‗ta nam tuproq 
yuzasida qoplam hosil qiladigan, bir hujayrali va kolloniya bo‗lib 
yashovchi yashil va sariq yashil suvo‗tlari. 
C-shakl (Celindrospyermum).Tuproq qatlamlarida yaxlit yopishqoq 
parda hosil qilib yashovchi, bir hujayrali koloniali va ipsimon suvo‗tlari. 
X-shakl (Xantophyta).Soyasevar, qurg‗oqchilikka va yuqori haroratga 
chidamsiz, bir hujayrali sariq yashil va ko‗pchilik yashil suvo‗tlari. 
B-shakl (Bacillariophyta).Tuproq yuzasida boshqa suvo‗tlari bilan 
birga yashovchi, harakatchan hujayrali, sovuqqa chidamli yorug‗ sevar 
suvo‗ti. 
P-shakl (Phormidium). Tuproq qatlamida parda hosil qilmay sochilib 
yashovchi, tuproq zarrachalari ustida dog‗ hosil qiladi, qurg‗oqchillika 
chidamli, ipsimon ko‗kyashil suvo‗ti. 
M-shakl 
(Microcoleus).Qurg‗oqchilika 
chidamli, 
nam 
tuproq 
kesakchalari yuzasida oddiy ko‗zga ko‗rinadigan shilliq parda hosil 
qiluvchi ipsimon suvo‗ti. 
H-shakl (Hetyerothrix).Tuproq yuzasida yashovchi 
yopishqoq 
ipsimon yashil va sariqyashil suvo‗ti. 
N- shakl (Nostoc). Yer yuzasida shilliq talom hosil qiluvchi. YOrug‗ 
sevarva quroqchilika chidamli, ko‗kyashil suvo‗ti. 
V- 
shakl (Vauchyeria).Nam tuproq yuzasida dog‗ hosil qiladigan 
ipsimon suvo‗ti. 
Tuproqda suvo‗tlarining tarqalishi geografik kenglik qonuyatiga va 
o‗simliklar bilan qoplanish darajasiga bog‗liq. 

---

15