Samarqand iqtisodiyot va servis instituti bektemirov a. B., Ruzibayeva n. X., Аzimova r. I


Download 4.69 Mb.
Pdf ko'rish
bet162/204
Sana20.10.2023
Hajmi4.69 Mb.
#1713912
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   204
Bog'liq
Investitsiya va innovatsiyalar O\'quv qo\'llanma A B Bektemirov, N

Innovatsiya markazlari asosan mintaqada yangi yuqori texnologiyali 
korxonalarni shakllantirishga qaratilgan. Fransuzcha "texnopolis" atamasiga kelsak, 
u turli xil turdagi ilmiy va ishlab chiqarish markazlarini birlashtiradi va shuning 
uchun keng ma‘noda "ilmiy park" atamasini qo‗llaydi. 
Belgilangan farqlarga qaramay, ilmiy parklar deb nomlangan barcha tuzilmalar 
uchun bir qator umumiy xususiyatlar ularning o‗ziga xos hodisasi haqida gapirishga 
imkon beradigan xususiyatlarga ega. Bu, birinchidan, ilmiy parkning yadrosi bo‗lgan 
universitet yoki boshqa oliy o‗quv yurtining mavjudligi. 
Uning vazifalari tijorat maqsadlarida foydalanish uchun istiqbolli yangi 
g‗oyalarni shakllantirishni o‗z ichiga oladi; sanoat firmalarini qiziqtiradigan yoki o‗z 
biznesini ochishga qodir bo‗lgan mutaxassislarni tayyorlash; manfaatdor 
kompaniyalar buyurtmasi bo‗yicha malakali maslahat yoki ilmiy-tadqiqot ishlarini 
olib borish; 
Ikkinchidan, olimlar, muhandislar, yangi ish boshlagan tadbirkorlarga 
boshlang‗ich bosqichlarning yuqori harajatlaridan qochish, yangi g‗oyalarni sinab 
ko‗rish va istiqbollarini baholashda yekspert yordamini olishga imkon beradigan 
kichik biznes inkubatorining mavjudligi; 
Uchinchidan, istiqbolli tadbirkorlik loyihalarini moliyalashtirish uchun venchur 
kapital mablag‗lari yoki boshqa manbalar mavjudligi; 
To‗rtinchidan, kichik va o‗rta biznesning muvaffaqiyatli ishlashi uchun barcha 
zarur iqtisodiy sharoitlarning mavjudligi va ba‘zi hollarda yirik sanoat 
kompaniyalarining ilmiy-tadqiqot bo‗linmalari, shu jumladan yerlarni ijaraga olish 


375 
yoki ijaraga olish, binolarni qurish yoki ijaraga olish, asbob-uskunalarni lizingga 
olish, universitet bilan hamkorlik o‗rnatish va mahalliy soliq imtiyozlari yoki zarur 
moliyaviy va aloqa xizmatlarini taqdim etish uchun boshqa moliyaviy imtiyozlar 
olish; 
Beshinchidan, qulay geografik joylashuv, magistral avtomobil yo‗llari, temir 
yo‗llar, havo yo‗llari yaqinligi, qulay iqlim va ekologik sharoitlar, bu ilmiy parkda 
o‗z oilalari bilan yashash olimlar, tadbirkorlar va xodimlarni jalb qiladi. 
Ilmiy parkni muvaffaqiyatli shakllantirish uchun yuqorida sanab o‗tilgan asosiy 
shartlardan tashqari, uning faoliyatiga qiziqish va davlat, mahalliy hokimiyat va 
tegishli universitet ma‘muriyati tomonidan zarur yordam ko‗rsatilishi muhimdir. Shu 
bilan birga, AQSH tajribasidan ma‘lumki, yirik ilmiy parklar yangi istiqbolli 
ishlanmalar paydo bo‗lishi va bozorga ularga bo‗lgan yuqori talab natijasida o‗z-
o‗zidan paydo bo‗lgan (oddiy misol Kaliforniyadagi Silikon vodiysi). Shuning uchun, 
barcha holatlar uchun maqbul bo‗lgan ilmiy parkni tashkil etish uchun biron bir 
odatiy loyiha yo‗q. 
Ilmiy parklarga "boshpana" tashkilotlar turlarining 51 foizi xizmat ko‗rsatish 
sohasida, 26 foizi fundamental va amaliy tadqiqotlar bilan, 18 foizi sanoat 
korxonalari va 5 foizi boshqa faoliyat turlari bilan shug‗ullanadilar. Har qanday ilmiy 
park statistik yoki dinamik tarzda shakllanishi mumkin. Statik model ilmiy parki 
bo‗lishi mumkinligini aniq belgilar bilan amalga oshirish mumkin. Agar ba‘zi 
belgilar yomon ifodalangan bo‗lsa, unda ilmiy park faqat dinamik tarzda paydo 
bo‗ladi, ya‘ni qo‗shimcha harakatlar talab etiladi. Parkning tarkibiy qismlari 
quyidagilardan iborat bo‗lishi mumkin: 

binolar joylashgan hudud; 

xodimlar va ilmiy salohiyatga ega bo‗lgan yangi innovatsion markaz; 

ilmiy salohiyatni bozorga o‗zgartiradigan sanoat korxonalari; 

boshqaruv tuzilmasi; 

infratuzilma ob‘ektlari. 
Har qanday parkda asosiy rolni tadqiqot markazlari egallaydi. Bu xususiy 
kompaniya, universitet, laboratoriya bo‗linmasi bo‗lishi mumkin (unchalik muhim 


376 
emas, xususiy yoki davlat). G‗arbiy Yevropa va AQShda universitet ko‗pincha 
amaliy fanning ham, fundamentalning ham markaziga aylanuvchi yangi innovatsion 
markaz rolini o‗ynaydi. 

Download 4.69 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   204




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling