Unda klassitsizm she’riyati kishanlariga, an’anaviy uslubga nisbatan
isyon mavjud edi. Asar muallif bilan o ‘quvchi o'rtasida yangicha
munosabat о ‘matilayotganidaa dalolat beradi: klassitsizmdan farqli
o ‘laroq ular hamfikrga aylanadilar, m e’daga tegadigan quruq pand-
nasihat o ‘m ini do‘stona ohang, teng munosabat egallaydi.
Doston yaratilganidan keyin oradan ko‘p o'tmasdan Pushkin
Bessarabiyagajo‘natiladi va 1820-1824- yillari Rossiyaningjanubida
yashaydi. Tadqiqotchilar buni hurfikr Pushkinning asarlaridagi siyosiy
ohanglaming hukumat boshliqlariga yoqmaganligi bilan izohlaydilar.
Aleksandr I Pushkinni «zararsizlantirish» maqsadida janubga, Yekate-
www.ziyouz.com kutubxonasi
rinoslavga «surgun» qiladi. Bu yerda betob bo'lib qolgan Pushkin
general Rayevskiy oilasi bilan tanishib, u bilan birgalikda Kavkazga.
bu yerdan esa Qrimga ketadi, qrim xonlalining poytaxti bo'lgan
Boqchasaroyda bo'ladi, undan Kishinyovga o'tadi, keyin Kiyevda
yashaydi, u yerdan yana Kishinyovga qaytgach bir necha yil oldin
boshlagan «Kavkaz asiri» dostonini yozib tugatadi. D oston rus
adabiyotidagi ushbu janrda yaratilgan birinchi romantik yo'nalishga
mansub asar edi. Unda ingliz shoiri Bayronning ta’siri seziladi. Shoir
o ‘z oldiga «XIX asr yoshlari uchun xos bo'lgan hayot va uning
lazzatlariga nisbatan befarqlik, inson qalbining bevaqt qarishi»ni
ko'rsatishni maqsad qilib qo'yadi. Doston Pushkinga katta shuhrat
keltiradi, ayni paytda bu asar badiiy jihatdan ham yangi xususiyatlarini
namoyon qiladi, rus adabiyotiga inson ruhiyatini murakkabliklari va
ziddiyatlari bilan ko'rsatish tamoyilini olib kiradi.
1822- yilda «Boqchasaroy fontani» nomli uchinchi doston e ’lon
Do'stlaringiz bilan baham: |
