Шаҳарсозлик нормалари ва қоидалари

5.12 Мавжуд бино ва иншоотлар пойдевори заминининг грунтларини 
ўрганиш.
Мавжуд бино ва иншоотлар пойдевори заминининг грунтларини ўрганиш 
ишларини бино ва иншоотлар кенгайтирилаётган, реконструкция қилинаётган 
ва техник қайта жиҳозланаётганда, янги иморатларни мавжуд бино ва 

---

ШНҚ 1.02.09-15 23-бет 
иншоотлар яқинида (таъсир доирасида) қурилаётганда, ҳамда бино ва 
иншоотлар деформация ва аварияга учраган ҳолларда амалга ошириш керак. 
Мавжуд бино ва иншоотлар пойдевори заминининг грунтларини ўрганиш 
пайтида муҳандислик геологик шароитларнинг бино ва иншоотлар қурилиши 
ва улардан фойдаланиш даврида ўзгаришини, рельеф, геологик тузилиш, гидро-
геологик шароитлар, грунтларнинг таркиби, ҳолати, физик, механик ва кимёвий 
хусусиятларининг, муҳандислик геологик жараёнлар фаоллигининг ўзгари-
шини ҳам қўшиб, қуйидаги вазифаларни ечиш учун маълумотлар олиш 
мақсадида аниқлаш лозим: 
бино ва иншоотларнинг пойдеворига тушадиган муваққат ва доимий 
оғирликларни ошириб, уларнинг устига қўшимча қаватлар қуриш эҳтимолини 
аниқлаш учун; 
деформациялар сабабларини аниқлаш ва уларнинг келажакда ривожла-
нишининг олдини олиш чора – тадбирларини белгилаш, ҳамда бино ва 
иншоотлардан фойдаланишнинг нормал шароитларини тиклашни амалга 
ошириш учун; 
бино ва иншоотлар замини грунтларининг ҳолатини, уларнинг қурилиши 
тўхтатилгандан узоқ вақт ўтгандан кейин бино ва иншоотларнинг устига 
қўшимча қаватлар қуриш эҳтимоли ва шароитларини аниқлаш учун; 
мавжуд бино ва иншоотлар ва улар ёнига қуриладиган қўшимча бино ва 
иншоотлар орасидаги жойнинг ҳолатини аниқлаш ва уларнинг барқарор 
туришини таъминловчи чора-тадбирлар ишлаб чиқиш учун; 
ертўла ва бошқа ер ости иншоотларини сув босиш сабабларини аниқлаш 
учун. 
5.13 Ўрганилаётган ҳудуд муҳандислик геологик шароитларининг