Щзбекистон республикаси олий ва щрта махсус таълим вазирлиги фарьона политехника институти


Download 0.9 Mb.
bet50/59
Sana04.04.2023
Hajmi0.9 Mb.
#1325717
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   59
Bog'liq
Soliq va soliqqa tortish-2222

2. ФРАНЦИЯ СОЛИЫ ТИЗИМИ

Франция Республикасидаги солиыларни 3 та йирик гурухларга таысимлаш мумкин.


даромадни олиш пайтида ундан ундириладиган даромад солиылари;
даромад сафраланаётган пайтида ундириладиган истеoмол солиылари;
мулкдан, яoни моддийлаштирилган даромаддан ундириладиган капитал солиы тизими истеoмолига солиы солишга йщналтирилган.
Даромад (фойда) ва мулк солиылари щртамиёнадир. 2 –жадвалда Франциянинг 90 – йиллар бошидаги давлат бюджети структураси кщрсатилган.

2 – жадвал



Солиы турлари

%

Франк млн.

Ыщшимча ыиймат солиьти (ККС)

41,4

66996

Жисмоний шахслар даромад солиьи

18,1

293111

Корхоналар солиьи

10,6

170140

Нефть махсулотларига бож тщловлари

7,3

118618

Щзга солиылар

15,2

245120

Солиы бщлмаган тушумлар

7,4

210267

Жами

100

1617217

2 – жадвалдан кщриниб турганидек, ыщшимча киймат солиьи бюджет тизимининг етакчи бщтини бщлиб майдондан чиыади. Гап мамлакат ъудудига истеoмол ытлинган ёки фойдаланилган ъамма моллар ва хизматларга таалуыли бщлган умумий истеoмол солиьи ъаыида кетаётир. Ташыи бозор (экспорт) билан боьлиы бщлган операциялар ККС дан озод ыилинган. Экспорт операцияларига мансуб операцияларни содир ыилган ва ККС ни тщлаган шахслар товон олиш ыуйидан фойдаланишлари мумкин. Импорт операцияларига келсак, уларга ички хуыуыыа мувофиы солиы солиниши лозим.


ККС нинг туланиши содир этилажак битим хусусияти билан белгинади ва солиы тщловининг молиявий аъволини ъисобга олмайди. Солиы ставкаси, у нисбатан ыщлланиладиган товарга нархдан ыатoий назар ягонадир. Солиы солиш обoекти бщлиб мол ёки хизматнинг сотув баъоси ъиобланади. Улгуржи баъодан ташыари бу ерга, ККС нинг щзидан ташыари ъамма йиьим ва божлар ыщшиб ыщйилади. Умуман йиьиндидан хом ашё ва ярим фабрикатларни етказиб берувчиларга тщланган солиы миыдори ъисоблаб чиыарилади.
Ъозирги ваытда солиынинг асосий ставкаси 18,6 фоизга тенг. Оширилган ставка – 22 фоиз товарларнинг айрим турлари: автомобиллари, кинофота товарлар, тамакаи махсулотлари, атторлик моллари, ыимматли мщйнага нисбатан ыщлланилади. Пасайтирилган ставка 5,5 фоиз озиы-овыат товарлари ва ыишлоы хщжалик махсулотлари, китоб ва дори дармонларнинг кщпчилигига ыарата ыщлланилади. Ъудди шундай пасайтирилган ставка хизматларининг айрим турлари, сиёъат ва мехмонхона хизматлари, юк ва пассажирларни ташиш, томоша тадбирлари, корхона ходимлари учун тушликларга ъам таалуыли.
Ушбу солиы бщйича анча катта имтиёзлар мавжуд. Бинобарин, 1991 йил молия ыонцнчилигининг 25 моддасига мувофиы корхоналар ККС ни тщлашдан, уларнинг аввалги молия йили ичидаги обороти 70 франкдан ортиы бщлмаган таыдирда озод ыилиниши мумкинлиги белгиланган. Бундай ъолда улар ъисобот йлидан кейин келадиган йил бошидан ККС дан озод ыилиш тартибидан фойдаланилади.
Бундан ташыари ККС дан ыуйидагилар озод ыилинади:
маoмурий, ижтимоий, маданий ва спорт функцияларини амалга оширишга йщналтирилган давлат муассасаларининг фаолияти;
ыишлоы хщжалик ишлаб чиыаришлари;
баoзи эркин касбкорлар, хусусий таoлим фаолияти, хусусий амалиёт билан шуьулланувчи шифокорлар, маoнавий ижодиёт билан шуьулланувчи шахслар.
ККС истеoмол солиыларидан иборат бщлган ыатор бевосита божлар (ёки акцизлар) билан тщлдирилади. Уларнинг баoзимлари давлат фойдасига ундирилади, бошыалари махаллий бошыариш идораларининг бюджетларига ъисоблаб щтказилади.
Ыщшимча солиы солинадиган товарлар щртасида биринчи навбатда алкогол ичимликлари, тамакаи махсулотлари, гугурт, ёндирьич, ыимматбахо метал буюмлари, шакар ва ыандолатчилик махсулотлари, пиво ва минерал сувлар, автомобил транспортининг айрим турлари учиш аппаратларини санаб щтиш лозим. ККС дан ташыари, билвосита солиылар (махаллий бошыариш идоралари фойдасига ундириладиган солиы), шунингдек,электр энергяси, телевизион рекламага ъам солинади. Баoзи районлар (масалан, саёхат ёки табиат манбалаори ёнида жойлашган) да махаллий хокимият идоралари саёхат йиьимини киритадилар.
Францияда даромад солиылари ъаыида. Солиы ушбу корхона томонидан амалга ошириладиган барча операцичлар савдосини ъисобга олган ъолда аниыланадиган соф фойдага солинади. У корхона даромадлари ва ишлаб чиыариш фаолияти манфаатларидан содир ыилинган даромадлар щртасидаги фарыыа тенгдир.
Солиынинг умумий ставкаси 34 фоизни ташкил этади. Айрим ъолларда у 42 фоизгача оширилиши мумкин. Солиынинг янада паст ставкаси ердан фойдаланиш ва ыимматли ыоьозларга ыщйилган омонатлардан олинадиган фойда учун ыщлланилади. Бунда солиы ставкаси 10 фоиздан 24 фоизгача щзгариб туради. Агарда корхона солиы солинадиган соф фойдасидан, махсус келишиб олинган ъолларда эса аввалги йилларнинг соф фойдасидан ъисоботлар чиыариш мумкин.
Солиы ъисоб- китоб учун асос бщлиб, корхоналарнинг йиллик фойдаси (зарари) хизмат ыилади. Хар бир корхона хар йили даромадлар ъавидаги батафсил деклорацияни тузиши ва хар йили бухгалтерлик ъисоботи тузилганидан кейин 3 ой давомида ёки хисобот йилидан кейин келадиган йилнинг 1 апрелига ыадар, агарда бундай хисобот тузилмаган бщлса, солиы идорасига топширишга бурчлидир. Якуний йиллик хисоб – китобларгача корхона аванс чорак тщловларини киритади.
Солиы фискал бирлиги – эр – хотин ва улар ыарамоьида турган шахслардан иборат оилага солинади. Ёльизлар учун фискал бирлиги бщлиб, табиийки, бир киши ъисобланади. Даромадлар деганда хисобот йили давомида олинган барча пул тушумлар тушинилади. Бу тушунча иш ъаыи, мукофот ва муз ъаыи, нафаыалар, умрбод рента, кщчадиган мулкдан даромадлар, ер мулкидан олинадиган даромадлар, ыишлоы хщжалиги ёки тижорат фаолиятидан олинадиган даромадлар. Нотижорат хусусиятидаги даромадлар, ыимматли ыоьозлар билан операциялардан олинадиган фойда ва ъоказолар киради.
Мулк хуыуыи олиб бориладиган ъолларда олинадиган бир марталик даромадлар ъам ъисобга олинади. Солиы солиш базасидан ыонунчилик томонидан махсус белгиланган сарфлар, масалан, овыатланиш маысадли нафаыаси ъисоблаб чиыарилади. Баoзи чегирмалар муайян ижтимоий гурухлар ёки ыайтган одамлар, ногиронлар ва хрказолар нисбатан ыщлланилади.
Жисмоний шахсларнинг солиы даромади ставкаси 0 фоиздан 56,6 фоизгача бщлган прогресси хусусиятга эга. Лекин 18,140 франкдан ошмаган даромадларга солиы солинади (ставка - фоиз). Максимал ставка 246,770 минг франкдан ортиы даромадга нисбатан ыщлланилади.
Ыимматли ыоьозлардан фарыли щлароы кщчадиган мулк билан операциялардан олинадиган фойдага солиы, 20 минг франкдан ортиы суммага булган битимнинг натижаси хисобланган таыдирда солинади. Бундай холларда солиынинг 3 та ставкаси мавжуд.45,7 санат асарлари учун ва 7,5 фоизи кимматбахр металлар билан битимлар учун.
Мулк солиылари франция бюджетига йирик даромадлар келтиради. Солиы биринчи январга келиб эгаликда бщлган мулк, мулкий хуыуылар ва ыимматли ыоьозларга солинади. Мулкка бинолар, саноат ва ыишлоы хужалик корхоналари кщчадиган мулк, акциялар, облигациялар ва хакозолар киради. Мулкнинг бази турлари бу солиыдан бутунлай ёки ыисман фаолият доирасида фойдаланиладиган мулк, ыишлоы хщжалик мулкининг айрим турлари, ыадим замонларга мансуб нарсалар, бадиий ва коллекцион буюмлар.
Мулк солиьи прогрессив хусусиятга эга. Унинг 90- йиллар бошига ставкалари 3- жадвалда келтирилган.

3- жадвал



Францияда мулк ыиймати

Солиы ставкаси %

4260000 гача
4260001 дан 6920000 гача
6920001 дан 13740000 гача
13740001 дан 21320000 гача
21320001 дан 41280000 гача
41280001 дан ортиы

0
0,5
0,7
0,9
1,2
1,5

Бунда даромад солиьи ва мулк солиьининг суммаси бутун даромаднинг 85 % дан ортмаслиги керак. Мулк солиылари гуруъига шунингдек регистрация ва давлат йиьими бож туловлари.
Бу гурухнинг щзига иш хаыига ижтимоий солиы хам киради. У иккига булинадиган АЫШдан фарыли щлароы Францияда уни иш билан таминловчилар тщлайди. Пул ва натура шаклидаги иш хаыи жамгармаси, шу жумладан иш хаыига тааллуыли мажбурий йиьимлар солиы солиш обекти бщлиб хизмат ыилади. Солиы прогрессив хусусиятга эга. У бюджетга 4,5 фоизли ставка бщйича 53900 франк суммасидан 71700 франккача интервалда ва 40,9 фоизли ставка бщйича юыорида кщрсатилган суммани тщлаш учун киритилади.

Download 0.9 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   59




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling