Siz o‘tgan o‘quv yilida «Hozirgi o‘zbek adabiy tili» predmeti, hozirgi

Тayanch tushunchalar 
fe’l nisbatlari, bosh nisbat, birgalik nisbat, orttirma nisbat, o‘zlik nisbat, 
majhul nisbat. 
30.2. MAYL QO‘SHIMCHALARINING USLUBIY XUSUSIYAТLARI 
Dars maqsadi: mayl shakllari yuzasidan talabalarning o‘rta umumiy 
ta’limda olgan bilimlarini mustahkamlash. 
Mayl 
shakllaridan 
nutqda 
o‘rinli 
foydalanish 
ko‘nikmasini 
shakllantirish. 
R e j a:
* Mayl shakllari haqida ma’lumot.
* Mayl shakllari tasnifi. 

---

Тopshiriq. Kel... so‘zi oxiridagi nuqtalar o‘rniga -sa, -ay (-gin, -
sin), -moqchi shakllarini qo‘ying. Har qaysi shaklda qanday ma’no 
ifodalanayotganini ayting. 
1. Bordim, bording, bordi; 2. Boray, borgin, borsin; 3. Borsam, 
borsang, borsa; 4. Bormoqchiman, bormoqchisan, bormoqchisiz singari 
bormoq fe’lining turli shakllari ma’nosiga e’tibor bering. Bulardan birinchi 
guruhdagilar bilan ikkinchi, uchinchi va to‘rtinchi guruhdagilar zamon 
ma’nosi bilan farq qiladi. Birinchi guruhdagilar o‘tgan zamonni, qolgan 
guruhdagilar kelasi zamonni bildiradi. Ular o‘rtasidagi farq faqat shu 
bilangina cheklanmaydi. 
Yuqoridagi to‘rt guruhdagi fe’llar so‘zlovchining harakatga bo‘lgan 
munosabatiga ko‘ra ham farq qiladi. Birinchi guruhdagi fe’llar harakat-
holatni uning bajarilgan vaqti bilan bog‘liq holda ifodalaydi. Harakat-
holatning bajarilish-bajarilmasligi aniq bilinib turadi. 
Ikkinchi guruhdagi fe’llarda harakatni bajarishga buyruq ma’nosi, 
uchinchi guruhdagi fe’llarda harakatning bajarilish sharti ma’nosi, uchinchi 
guruhda esa harakatning bajarilish ma’nosi ifodalanadi va bu guruhning har 
qaysisi ana shu ma’nolariga ko‘ra o‘zaro farqlanadi. 
So‘zlovchining fe’ldan anglashilgan harakat-holatiga muno-