Siz o‘tgan o‘quv yilida «Hozirgi o‘zbek adabiy tili» predmeti, hozirgi

Savol va topshiriqlar  
1. O‘lchov so‘zlari deganda qanday so‘zlarni tushunasiz?
2. O‘lchov so‘zlarining qanday ma’no turlarini bilasiz? 
3. Sof o‘lchovni bildiradigan so‘zlar bilan faqat matn ichida o‘lchov 
bildiradigan so‘zlarni ayting. 
272-mashq. Berilgan so‘zlarni to‘rtta ustunga bo‘lib ko‘chiring, ya’ni: 
Uzunlik o‘lchovini bildiruvchi 
Yosh 
hisobini 
bildiruvchi 
Vaqt o‘lchovini bildiruvchi Pul hisobini bildiruvchi
Тanga, tillo, asr, yil, yosh, yashar, tanob, quloch, oylik, oy, hafta, so‘m, 
tiyin, soat, kunduz, kunlik, qadam, metr, paqir, minut, miri, chiqim, 
kilometr, daqiqa, soniya, lahza, chaqa, dollar, bir karra, qirqi bo‘ldi, butun 
yigirmasi, chaqirim, 2 kun, 60 yillik. 

---

273-mashq. Butunning, guruhning yoki to‘daning qismini hisoblash 
uchun ishlatiladigan quyidagi so‘zlar ishtirokida gaplar tuzing. 
Burda, para, varrak (sahifa), og‘iz, luqma, siqim, tilim (karch), chimdim, 
qultum, tomchi, qatra, chaqmoq, nimta, to‘g‘ram, poy, bo‘lak, shingil. 
274-mashq. Тo‘dalab, guruhlab ko‘rsatuvchi o‘lchov so‘zlarini o‘qing. 
Ular ishtirokida «pul bozorida» nomli qisqacha bog‘lanishli matn tuzing. 
Hisob so‘zlari: 
Gala, to‘p, guruh, to‘da, dasta, bog‘ (bog‘lam), quchoq, moda, nafar, 
hovuch. 
275-mashq. O‘lchov so‘zlari ot turkumidagi so‘zlardan iborat bo‘lishiga 
misollar ayting. Ma’lumki, nutqimizda hisob so‘zlarining ishlatilish doirasi 
keng va turli-tumandir. Qadimdan predmetlarni o‘lchash uchun turli idishlar 
yoki boshqa o‘lchov vositalari ishlatilgan. Ulardan ayrimlarining ishlatilishi 
toraygan yoki kengaygan. Yozing! 
Тoraygan
Kengaygan 
So‘zlar: qadoq, jon, tanob, gaz, sarjin, paysa, taxta, enlik, so‘lkavoy, 
tosh, pud, mahal (vaqt), yumaloq, mehnat kuni, gektar, kubometr, kilovatt, 
soat, sotix, metr, kilo, minut, foiz, nafar, tup, shisha, paqir, bog‘, quchoq.