Statik biokimyо

 Universal reaktsiyalar
16 - tajriba. Biuret reaktsiyasi 
Biuret reaktsiyasi yordamida oqsil va polipeptidlar tarkibidagi peptid bog‘lari (-CO-NH-)
aniqlanadi. Biuret reaktsiyasini eng kamida 3 ta aminokislota qoldig‘i, ya’ni 2 ta peptid bog‘ bor 
moddalar berishi mumkin. 
Kuchli ishqoriy sharoitda biuret (NH
2
– CO – MH – CO – NH
2
), oksamid (NH
2
– CO – 
CO – NH
2
), polipeptid va oqsil eritmalariga mis tuzlari qo‘shilsa, ko‘k binafsha, qizil binafsha 
rang hosil bo‘ladi. 
Peptid bog‘ni hosil qiluvchi gruppa ishqoriy muhitda tautomerlanib yenol formasida 
bo‘ladi:

---

O H OH 





C 

N

C = N 

Kuchli ishqoriy muhitda hosil bo‘lgan gidroksogruppa dissotsilanadi, natijada manfiy 
zaryad hosil bo‘ladi, bu esa mis ioni bilan tuzsimon bog‘ hosil qilishiga imkon beradi, bundan 
tashqari, peptid bog‘ni hosil qilishda ishtirok etayotgan azot atomlari bilan ham koordinatsion 
bog‘ hosil qiladi. Bu misli kompleks barqaror birikma bo‘lib, paydo bo‘lgan rang ancha uzoq 
saqlanadi. 
Biuret kompleksi rangining ravshanlik darajasi oqsil kontsentratsiyasiga, eritmadagi mis 
tuzining kontsentratsiyasiga bog‘liq. 
 
Kerakli asbob va reaktivlar: tuxum oqsilining 1 % eritmasi, 5 marta suyultirilgan qon 
zardobi, bug‘doy oqsilining 1 % eritmasi, 10 % NaOH, mis (II) sulfatning 1 % eritmasi, 
pipitkalar, probirkalar. 
 
Ishning bajarilishi.
3 ta probirka olib, birinchisiga 5 tomchi tuxum oqsilining 1 % eritmasi, ikkinchisiga 5 
tomchi 5 marta suyultirilgan qon zardobi, uchinchisiga ham shuncha miqdorda bug‘doy 
oqsilining 1% eritmasi solinib, hamma probirkaga 10 tomchidan 10 % o‘yuvchi natriy eritmasi 
va bir tomchidan mis sulfat eritmasidan quyiladi. Uchala probirkada ham qizil-binafsha yoki 
ko‘kish – binafsha rang hosil bo‘ladi. Olingan natijalar jadval kurinishida ifoda etiladi. 
№ 
Reaktsiyaning 
nomi 
Tekshirilayotgan 
manba 
Qo‘llanilayotgan 
reaktivlar 
Kuzatilgan rang
Reaktsiya 
nimaga 
bog‘liq