Statistik kuzatish uslubiyati statistik kuzatish haqida tushuncha

Biryo‘la kuzatish zaruriyat tug‘ilganda hodisalarni aniq mud-datlarda qayd qilishdir. Uy-joy fondini ro‘yxatga olish, ko‘p yil-lik meva daraxtlarni ro‘yxatga olish kabi hodisalarni misol qilib ko‘rsatish mumkin.
O‘rganiladigan to‘plam birliklarini qamrab olish darajasi bo‘-yicha statistik kuzatish ikki turga bo‘linadi:

1. 
   Yoppasiga kuzatish.
   
2. 
   Qisman kuzatish.
   

Yoppasiga kuzatish deganda o‘rganilayotgan to‘plamning bar-cha birliklarini qayd qilish tushuniladi. Ushbu kuzatishda to‘p-lamdagi barcha birliklar to‘g‘risida zaruriy ma’lumotlar yig‘iladi (qayd qilinadi). Statistik hisobot, aholi ro‘yxati, chorva mollari ro‘y­xati kabilar ushbu kuzatishga misol bo‘la oladi.
Qisman kuzatish deganda o‘rganiladigan to‘plamdagi birlik-lardan qandaydir bir qismini ajratib olib, ular to‘g‘risidagi ma’-lumotlarni qayd qilish tushuniladi.
Qisman kuzatish, o‘z navbatida, 4 turga bo‘linadi:
1. Tanlama kuzatish.
2. Àsosiy massivni kuzatish.
3. Ànketa orqali kuzatish.
4. Înografik kuzatish.
Tanlama kuzatish deganda bosh to‘plamdan bir qismini tanlab olib, ular to‘g‘risidagi ma’lumotlarni qayd qilish tushuniladi. Ma­sa­lan, xo‘jalikdagi 10 ming bosh qo‘ydan 10 foizini, ya’ni 1 ming bo­­shi­ni tanlab olib, shular bilan bog‘liq ma’lumotlarni qayd qi­lish­ni tushunmoq kerak.
Asosiy massivni kuzatish deganda o‘rganiladigan to‘plamda eng katta salmoqni egallaydigan birliklar ajratib olinib, ular to‘g‘-risidagi ma’lumotlarni qayd qilish tushuniladi.
Anketa orqali kuzatish deganda o‘rganilayotgan to‘plam bo‘-yicha kishilarga oldindan maxsus tayyorlangan varaqalar tarqa-tilib, olingan ma’lumotlarni qayd qilish tushuniladi.
Monografik kuzatish deganda o‘rganiladigan to‘plamning ay­­rim birliklarini joylarda chuqur va sinchiklab o‘rganish tushuni­la­di. Masalan, ilg‘or tajribani o‘rganish orqali uni ommalashtirish usulini monografik kuzatishdir.
Statistik kuzatish usullari, o‘z navbatida, 3 turga bo‘linadi:
1. Bevosita kuzatish usuli.
2. Hujjat bo‘yicha kuzatish usuli.
3. Savol-javob usuli.