Sun’iy hujayrasi

O‘simiik 
nomi 
Bargning 
boshlang'ich 
og'irligi 
Barg og‘irligining o‘zgarishi 
(mg hisobida) 
Umumiy 
yo‘qotilgan 
suv 
Transpiratsiya 
tezligi 
g/soat 
4 daq. 
4 daq. 
6 daq. 8 daq. 

---

O’simliklar fiziologiyasi 
 
219 
Transpiratsiya jadalligini aniqlash uchun tajribaga olingan doiralar sathi bo‘lishi kerak. Doiralar 
sathi S=πr
2
formulasi orqali topiladi. 
S - barg yuzasi; π - o‘zgarmas son (3,14); r - doira radiusi 
Masalan, agar bargdan olingan doiralar diametri 1 sm bo'lsa, uning radiusi 0,5sm bo‘ladi. Bunda 
yuza S=3,14x(0,5)
2
=0,7850sm
2
. Beshta doira yuzasi 0,7850x5=3,9250 sm
2
ga teng bo‘ladi. 
9-rasm. Transpiratsiyani torsion tarozida aniqlash 
10-rasm. O‘simlik tanasidan bug‘langan suv miqdorini texnik tarozida aniqlash usuli. 
 
9-LABORATORIYA ISHI 
O‘simliklarda suv bug‘lanishiga kutikula va po‘stloqning ta’sirini aniqlash
Darsning maqsadi: Laboratoriyada talabalar bilan o‘simliklardagi suv bug‘lanishiga kutikula va 
po‘stloqning ta’sirini aniqlash. 
Umumiy ma’lumot: Ma’lumki, ba’zi bir to‘qimalarning ustki qatlamlarida bo‘ladigan kutin 
moddasi va shuningdek, o‘simliklarning po‘stloq qavati himoya vazifasini bajaribgina qolmasdan balki, 
o‘simlik to‘qimalaridan suvning kam bug‘lanishiga ham yordam beradi. Bu esa, o‘z navbatida o‘simliklar 
mevasida suvning uzoq vaqt me’yorida saqlanishiga olib keladi. Shu sababli ham meva va sabzаvotlar 
so‘limasdan uzoq vaqt o‘z holatini saqlab turadi. 
Kerakli asbob va reaktivlar: Kartoshka, olma, eksikator, tarozi, konsentrlangan sulfat kislota, 
pichoq.