Surxondaryo viloyat xalq

Sun’iy ekosistemalar bu – antropogen ekosistemalardir. Tarixiy rivojlanish davomida inson tabiatni o‘z maqsadlari yo‘lida o‘zgartirib borgan. Insonlarning xo‘jalik maqsadlari tabiiy ekosistemalarning antropogen ekosistemalarga qisman almashishiga olib kelgan – urbanoekosistema, agroekosistema, ular insonning xohishlariga ko‘ra yaratiladi, saqlanadi, boshqariladi.
Sun’iy ekosistemalar o‘z-o‘zini boshqarmaydi, o‘z-o‘zini tiklay olmaydi va insonning ta’sirisiz uzoq vaqt mavjud bo‘la olmaydi. Ular faqatgina qu yosh energiyasidan foydalanibgina qolmay, inson tomonidan beriladigan qo‘shimcha energiya manbalaridan ham foydalanadi. Akvarium, gul o‘tqazilgan tuvaklar sun’iy ekosistemalarning kichik modellaridir.
Urbanoekosistema(lotincha urbs – “shahar”) inson tomonidan sun’iy yaratilgan va boshqariladigan ekosistema sanaladi. Bunday ekosistemalarga shaharlar, shaharchalar, qishloqlar misol bo‘ladi.
Agroekosistemalar(yunoncha agros– “dala”) insonning qishloq xo‘jaligi sohasidagi faoliyati natijasida yuzaga keladigan sun’iy ekosistemalardir. Bularga dalalar, bog‘lar, tokzorlar, tomorqalar misol bo‘ladi. Agroekosistemalar agrosenozlar deb ham ataladi. Ular doimiy ravishda insonlar tomonidan boshqariladi, ular bir yoki bir necha hayvon zotlari va o‘simlik navlarining yuqori hosildorligi bilan ta’riflanadi.
Agroekosistemalar faqatgina quyosh energiyasidan foydalanadigan tabiiy ekosistemalardan farq qiladi. Bu ekosistemalarda o‘g‘itlash va sug‘orish ishlari amalga oshiriladi. Agroekosistemalar kerakli mahsulotlarni yetishtirib beradi, mazkur mahsulotlarni tovarga aylantiradi va iqtisodiyot rivojiga zamin tayyorlaydi.
Agroekosistemalarning hosildorligini oshirish uchun ko‘p miqdorda yoqilg‘i,
kimyoviy moddalar, texnikadan foydalanish uchun energiya sarflanadi.


Bor diqqatini topshiriqlarga qaratgan o’quvchilarning bazisida diqqatni jamlay olmaslik va ba’zida charchoq seziladi .Shuni sezsangiz albatta enerjayzer o’tkazib yuboring.
“ Kim lider” metodi (enerjayzeri)

O‘quvchilar doira bo‘lib turub olishadi

1. 
   Bir kishi tashqariga chiqadi
   
2. 
   Bir o‘quvchi lider qilib olamiz
   
3. 
   Lider o‘quvchining jismoniy harakatlarini takrorlaymiz
   
4. 
   Tashqaridan kelgan o‘quvchi kimning harakartlanganliginiligimizni topishi kerak
   

Tashqaridan kelgan o‘quvchiga 3 marta imkoniyat beramiz .O‘quvchi lider o‘quvchini harakatlaridan uni topib berish kerak
Bu metod o‘quvchilarga nima beradi .
Ishonch , energiya, intuiatsiyani rivojlantiradi, diqqatni oshiradi
Sinflarimizda ayrim bolalarni meni rivojlanmagan. Shunday bolalarga liderlik berilsa o‘zini menini rivojlantirishga imkon berilgan bo‘ladi. Meni fikrimi bajardilar, men ham o‘zimni orqamdan kimlarnidir ergashtirishni bilar ekanman degan fikr paydo bo‘ladi. Bu ham ruhiy, ham jismoniy yordam metodidir