T. M. Magrupov, B. M. Mirshaxodjayev

N a tija la r noaniqligida a ltem ativ lam i taqqoslash kriteriysi.
Bu hollarda m arkaziy moment boMib, tanlanayotgan variantni 
baholash 
uchun 
kriteriy 
kiritish 
hisoblanadi. 
Natija 
noaniq 
boMganligi sababli, toMov matrisasining toMa qatoriga baho berish 
kerak boMadi, barcha qatorlarga shunday baho bergan holda, b iz 
ulami taqqoslab, kerakli tanlovni amalga oshira olamiz.
l.E n g k o ‘ p tarqalgan tanlov kriteriysi bu maksimin kriteriy va 
V a l’ d maksimin kriteriysi. Bu kriteriyga asosan, tabiat bilan o ‘ yin 
agressiv raqib, y a ’ ni m uvaffaqiyatga erishishim iz uchun barcha 
yoMlar bilan xalaqit berishga intiladigan raqib bilan olib boriladi.
69

---

Optim al strategiya deb, ixtiyoriy holatda «tabiat bilan o ‘ yinning 
pastki bah osi» dan kichik boMmagan yutuqni kafolatlaydigan 
strategiyaga aytiladi .Gap yutiqlar haqida ketsa:
a—
max minj ay
• 
j
2.S evidj xa vfi minimaks kriteriyasi. Bu kriteriy ham pessimistik, 
lekin optimal strategiyani tanlashda yutuqqa emas, x a vfg a m o ‘ ljaI 
qilishni maslahat beradi.
S = min m ax q у
• 
j
Bu y o ‘ nalishning mazmuni shimdan iboratki, yechim qabul 
qilishda har tom onlama katta xavfdan qochish kerak.
3. 
Gurvis pessimistik-optim istik kriteriysi. Bu kriteriy yechim
qabul qilishda chegaraviy pessim izm va chegaraviy optim izmdan 
foydalanm aslikni maslahat beradi. Shu kriteriyga asosan strategiya 
quyidagi shartlarga asosan tanlanadi.
N = m ax { n min a 
у 
+ (1 -n) m ax a y }
> 
> 
j
Bu yerda N - 0 va 1 ora lig ‘ ida tanlanuvchi pessim izm
koeffitsiyentidir. N =1 holida Gurvis kriteriysi V a l’ d kriteriysiga 
aylanadi. N = 0 holida chegaraviy optim izm ga aylanadi, bu yerda 
shunday strategiya tanlanadiki, qator b o ‘ yicha eng katta yutuq 
maksimal b o ‘ ladi. 0 M a s h q la r:
1. K o ‘ p kriteriyali tarqoq masalalarni turli variantlarini ifoda- 
lashga urinib k o ‘ ring (im koni boricha yechishga urining).
2. Tarqoq noaniqlik ehtim ollikdan nima bilan farq qiladi?
70

---