Tabiatshunoslik darslarida axborot

Kundalik kuzatish daftari va tabiat hamda mehnat kalendari 
(taqvimi). Birinchi sinfda kuzatishlar o’quv yilining ikkinchi yarmidan 
boshlab olib boriladi. Ob-havoning o’zgarishlarini kuzatish g’oyat 
muhimdir. Osmonning holatlarini kuzatish jarayonida “ochiq”, “bulutli”, 
“kam bulutli” tushunchalari; Quyoshni kuzatishda - “sovuq”, “juda sovuq” 
(“ayoz”), “iliq”, “issiq”; shamolni kuzatganda - “kuchli”, “kuchsiz” 
tushunchalari shakllanadi. Shu vaqtning o’zida bolalar yog’inning har xil 
turlari - yomg’ir, qor, do'l, tuman, qirov, buldurug’ haqida tasavvuiga ega 
bo’ladilar. 
Bolalar asta-sekin ob-havoni kuzatish natijalarini kundaliklari va sinf 
tabiat kalendarida har kuni belgilab borishga odatlanadilar. Ob-havo va 
shamolning kuchi, sekundiga necha metr tezlikda esgani darslikda keltirilgan 
shartli belgilar bilan belgilanadi. 
Ob-havoni kuzatishdan tashqari o’quvchilar o’simlik va hayvonlar 
hayotidagi mavsumiy hodisalarni payqashga o’rganibboradilar. Bolalar 
o’simliklar faqat tabiatni bezatib qolmasdan, balki odamlar va hayvonlar 
uchun zarur ekanligini bilib oladilar: ular oziq beradi, havoni hayot uchun 
zararli gaz va changlardan tozalaydi. 
Kichik yoshdagi maktab o’quvchilari turg’un, ixtiyoriy diqqatga ega 
emaslar, shuning uchun ular kuzatishga birdaniga bir necha obyektni qamrab 
ololmaydilar. 
Doskaga chaqirilgan o’quvchi ob-havoni batafsil ta'riflaydi, tabiat va 
odamlar mehnatida ko’rgan qiziqarli narsalar haqida gapirib beradi. Uning 
javobini o’rtoqlari to’ldiradi va aniqlashtiradi (javobalbatta jurnalda 
baholanadi), keyin bu axborotning asosiylari kalendarga yozib qo’yiladi. 
Umumlashtirilgan, tabiat va mehnat kalendarida qayd etilgan 
kuzatishlardan faqat tabiatshunoslik darslaridagina ejiias, balki matematika 
(hisoblashlar, masalalar tuzish, diagrammalar chizish), ona tili (insho, 
tabiatni yoki yil faslini ko’rsatish uchun qiziqarli she'rlar va nasriy 
asarlardan parchalar tanlash), mehnat ta'limi (o’quv-tajriba maydonida 
o’simliklarni parvarish qilish, tajribalarni umumlashtirish) darslarida ham 
foydalanish mumkin. 

---