Tabiatshunoslik

kishmish
va boshqalar.
s
©
(Ozingizni sinang
1. V iloyatingizda qanday sabzavot va mevali o ‘sim liklar yetishtiriladi?
2. U zu m n in g q anday navlarini bilasiz? 3. Paxtachilik h aqida nim alarni 
bilasiz?
Topshiriqlar
1. A gar siz qishloqda yashasangiz, dalada, to m o rq ad a va bog‘lardagi 
bahorgi ishlami kuzating. 2. Issiqxonalarga boring. U ning tuzilishini, qanday 
o ‘sim liklar yetishtirilishiga e ’tibor bering. Parnik issiqxonadan nim a bilan 
fa rq lan ish in i aniqlang. 3. Q aysi m ad an iy o ‘sim liklar sizni k o ‘proq 
qiziqtirdi?
0 ‘LKAM IZ CHORVACH ILIG I
K o ‘p m ing yillar ilgari barch a hayvonlar yovvoyi b o ‘lgan. Inson 
sekin-asta ularni xonakilashtirib, yangi zotlarini yaratgan.
Chorvachilik
 
— q is h lo q x o ja lig in in g g o ‘sh t, sut, tu x u m , teri, 
j u n va b o s h q a o z iq - o v q a t va s a n o a t x o m ashyosi m a h s u lo tla r in i
67

---

y e tis h tira d ig a n so h a s id ir. C h o r v a c h ilik d a o t, tu y a , x a c h ir, e sh a k , 
bugkular miniladigan hayvonlar sirasiga kiradi.
R espublikam izda qishloq xo‘jalik hayvonlarining mahalliy sharoitga 
rnoslashtirilgan yangi-yangi zotlari yaratilgan.
Qoramolchilik.
Q o ram o llarning zotlari yirik kavsh qaytaruvchi 
mollarning qadim iy turidan tarqalgan. Yirik q ora m o ln in g zotlari 3 
guruhga bo'linadi: sutli, g o ‘shtli-sutli va g o ‘shtli zotlar.
Qo‘ychilik.
Q o ‘ylar yovvoyi qo ‘ylar deb ataladigan muflonlardan, 
echkilar esa tog' echkilaridan paydo b o ‘lgan. Q o ‘ychilik yengil sanoat 
uchun xom ashyo (jun, teri, m o ‘yna) va oziq-ovqat mahsulotlari (go‘sht, 
yog‘, sut) beradi.
Q o ‘y va echkilar — mayda shoxii hayvonlar hisoblanadi. Q o ‘ylar 
podasi otar yoki suruv deyiladi. Katta suruvlar c h o ‘l, sahro va tog‘li 
yaylovlarda boqiladi. Echkilar to'yimli suti, juni va juda mayin, yumshoq, 
i paksimon tiviti uchun boqiladi. Echki tivitidan ro‘mollar va boshqa 
narsalar tayyorlanadi.