Tajriba ishi №1 Sanoatda qo`llaniladigan portlovchi modda detonatsiya tezligini aniqlash. Ishdan maqsad

Sanoatda qo`llaniladigan PMlarni sinashni o`rganish
Tashqi tekshiruv barcha PM lar uchun umumiy sinovdir. PM yashiklari (yaxshilab) tashqi ko`rikdan o`tkazilib turiladi. Chunki traforitlar aniqligi tara butunligi va plombalanganligiga ishonch hosil qilish kerak. Agar yashikda yoki tarada deffekt chiqsa, deffektli taralar ajratiladi va alohida partiya qilinib akt tuziladi. Tekshirilgan yashiklar ichki upakovkasi ham tekshiriladi. Agar yashiklarning ichki upakovkasida qanaqadir ishonchsizlik sezilsa yashikda ko`rsatilgandek yoki boshqa qujjatga qarab PM lar soni yoki og`irliklari tekshirilib ko`riladi.
Agar og`irligi yoki soni to`qri kelmagan hollarda reklamatsiya akti tuzilib ishlab chiqaruvchi zavodga, Davlat kon texnika nazorati rayon komitetiga kamchiliklarni bartaraf etish va choralar ko`rish uchun yuboriladi.
Detonatsiya uzatishni sinash - bunda asosan ikki potronni uchunchi patron bilan detonatsiya berib o`yqotishdan iboratdir.
Bu uchun PM patronini grunt (qum) ustiga bir-biridan bir xil oraliqda ya`ni bir xil masofada qo`yiladi va chetki patronlardan biriga KD yoki ED o`rnatilib portlatiladi. Agar gruntda patron uzunligidan kam bo`lmagan 3 ta chuqurlik hosil bo`lsa patron portlagan va detonatsiya uzatilgan hisoblanadi. qachonki ikki (2ta) tajribada portlashdan hosil bo`lgan detonatsiya patron boevikdan boshqa patronlarga uztillsa, shuningdek 3 ta patronning barchasi to`liq portlasa detanatsiya uzatilgan qisoblanadi. Agar patronlar orasida 1 ta patron portlamay qolsa, davlat standarti yoki texnik talablar bo`yicha takroriy sinov o`tkaziladi. (2 taga) Agar takroriy sinovda 4 ta tajribadan birida PM patronidan detonatsiya to`liq uzatilmasa patron yaroqsiz hisoblanadi va portlatish ishlariga ruxsat berilmaydi. Suvga chidamli PM larda detonatsiya uzatishni sinashda patronni vertikal holatda 1 m chuqurlikda 1 soat davomida saqlab turiladi. Detonatsiya uzatishni sinash faqatgina patronlangan yoki presslangan PM larda o`tkaziladi.


PM tarkibidagi namlikni aniqlash.
Sinalayotgan PM tarkibidagi namlikni miqdorini aniqlash uchun 5ta pachkadan 5 ta patron olinib patronlarni ochib dori bir-biri bilan yaxshilab aralashtiriladi. So`ngra undan og`irligi 10 gr dan kam bo`lmagan 2 ta namuna olinib, ularni (farforoviy) stakanlarga solib elektr tarozida o`lchanadi. So`ngra elektr quritgich shkafida 4-6 soat davomida 60<sup>0</sup>-70<sup>0</sup> S<sup>0</sup> t da doimiy og`irlik namunasini olgunga qadar quritiladi. Bunda PM quritishdan oldin va keyingi oqirliklari farqi bo`yicha aniqlanadi. Namunani quritishda stakanlar ochiq qolda bo`lishi kerak. O`lchash vaqtida esa qopqoqlar bilan yopilgan PM namunalari joylashtirilgan stakanlar idishda (eksinator) xona t⁰ ga qadar sovitiladi. Namuna tarkibi quyidagi formula bilan topiladi:

bu erda: Q₁ - PM namunalarining stakan bilan birgalikdagi quritishga qadar bo`lgan og`irligi;
Q₂ - stakan bilan quritishdan keyingi og`irligi; g,
Q<sub>3</sub> - stakansiz quritishga qadar bo`lgan og`irligi g.
Parallel 2 marta aniqlash o`tkaziladi va o`rtacha qiymati qabul qilinadi. Natija 0,01 % gacha aniqlanadi.
PM namligi Davlat talablari yoki PM ning berilgan texnik sharoitlariga mos kelishi kerak.