Ta'lim va axborot modellari

Spichkinning media ta'limi (aspekt, sub'ektlararo) modeli [Spichkin, 1999, p.12-30]
A.V.Spichkin (1948-2002) tomonidan "media-ta'lim" tushunchasining ta'rifi amalda A.V.Sharikov ta'rifiga to'g'ri keladi.
Kontseptual asos: "tanqidiy fikrlash" rivojlanish nazariyasi, media -ta'limning semiotik, madaniy nazariyasi. Media ta'limining modelini A.V.Spichkin fanlararo, ya'ni an'anaviy fanlarni o'rganish jarayonida ommaviy muloqotni o'rganishni nazarda tutadi. U ommaviy axborot vositalari mahsulotlarini - media matnlarini aspektli tahlil qilish g'oyalariga asoslangan. Modelning samaradorligi ommaviy axborot vositalarining matnlarini yaxlit ko'rib chiqish, ularni turli nuqtai nazardan tahlil qilish qobiliyati bilan asoslanadi. Bu, A.V.Spichkinning so'zlariga ko'ra, "nafaqat materialni kurs doirasida tuzish uchun, balki uni turli mavzular o'rtasida tarqatish uchun yaxshi asos yaratadi, agar media ta'limining fanlararo modeli tanlansa" [Spichkin, 13 -bet].
Maqsad: audiovizual savodxonlik va o'quvchilarda tanqidiy fikrlashni rivojlantirish.
Vazifalar:
-vizual va audiovizual matnlarning har bir elementining rolini tahlil qilish qobiliyatini rivojlantirish;
-ommaviy axborot vositalarining elementlarini qiyosiy tahlil qilish orqali har bir ommaviy axborot vositasining o'ziga xos xususiyatlari haqida tushuncha hosil qilish;
- olingan audiovizual matnlarni yaratish uchun olingan ko'nikmalardan foydalanish qobiliyati.
Tashkiliy shakllar: akademik fanlarga integratsiya (til, adabiyot, ijtimoiy tadqiqotlar va boshqalar), individual ommaviy axborot vositalarini predmet asosida o'rganish, fakultativ darslar (fan va fanlararo asosda).
Media ta'lim usullarini quyidagilarga ko'ra tasniflash mumkin: olingan bilim manbalari: og'zaki (ma'ruza, hikoya, suhbat, tushuntirish, munozara); vizual (media matnlarini tasvirlash va namoyish qilish); amaliy (ommaviy axborot materiallari asosida har xil turdagi amaliy vazifalarni bajarish). Kognitiv faollik darajasi bo'yicha: tushuntiruvchi va tasviriy (o'qituvchi ommaviy axborot vositalari haqida ma'lum ma'lumotlarni etkazadi, bu ma'lumotni tomoshabinlar tomonidan qabul qilinishi va o'zlashtirilishi); reproduktiv (o'quvchilar ularni hal qilish usullarini o'zlashtirishlari uchun ommaviy axborot vositalari asosida o'qituvchi tomonidan turli mashqlar va topshiriqlarni ishlab chiqish va qo'llash), muammoli (tanqidiy fikrlashni rivojlantirish maqsadida muayyan vaziyatlar yoki media matnni muammoli tahlil qilish); qisman qidirish yoki evristik, tadqiqot (qidiruv va ijodiy o'quv faoliyatini tashkil etish). A.V.Spichkinning alohida ta'kidlashi amaliy va o'yin / ijodiy vazifalar, loyiha usullarining tsikllariga qaratiladi. A.V. Spichkinning so'zlariga ko'ra, ommaviy axborot vositalarida o'quv mashg'ulotlari o'tkazilganda, amaliy mashg'ulotlar va o'yin mashg'ulotlari afzalroqdir, ularni amalga oshirish, bir tomondan, an'anaviy akademik fanlarni o'qitish jarayonida, boshqa tomondan, Ommaviy axborot vositalari matnlarini idrok etish tajribasi to'g'risida olingan ko'nikmalarga asoslangan. "[Spichkin, 1999, 12 -bet]
Media -ta'lim dasturi mazmunining asosiy bo'limlari ("media agentliklari", "media toifalari", "media -texnologiyalar", "media tili", "ommaviy axborot vositalari vakillari" va "media" kabi media ta'limining asosiy tushunchalarini o'rganishga tegishli). tomoshabin "):
-ommaviy axborot matnini kodlash usuli: og'zaki, og'zaki bo'lmagan: faqat vizual, kombinatsiyalangan va boshqalar;
-media matnining turi: hikoya, tavsif, mulohaza;
-mavjud auditoriya turi: yoshi, jinsi farqlari, ijtimoiy mavqei, ta'lim darajasi;
-ommaviy axborot matnlarida keltirilgan qadriyatlar turlari: estetik, axloqiy, diniy, siyosiy va boshqalar;
-ommaviy axborot vositalarining ijtimoiy funktsiyalari: o'yin -kulgi, axborot, targ'ibot va hk.
Qo'llash sohalari: maktablar, maktabdan tashqari muassasalar va boshqalar.
AV Spichkin, shuningdek, ommaviy axborot vositalarining ta'lim modelini shakllantirdi, bu erda asosiy tadqiqot ob'ekti - ommaviy axborot vositalarining o'zi va ularning xususiyatlari [Spichkin, 1999, 8 -bet].
U auditoriyaga audiovizual idrok asoslarini o'rgatishning asosiy yo'nalishlari va bosqichlarini aniqladi, shu jumladan bir necha bo'limlar: televidenie tili, televidenie janrlari va boshqalar. Biroq, AVSpichkin bu yondashuvning mumkin bo'lgan kamchiliklarini ko'rdi: masalan, band bo'lgan o'quv dasturida media ta'limining avtonom mavzusi.
Bu model, avvalgisiga o'xshab, har xil bo'lishi mumkin (har xil ta'lim tizimiga, an'analarga va boshqalarga bog'liq). Bizning fikrimizcha, media -ta'lim va audiovizual savodxonlik uchun asosiy ko'nikmalarni belgilaydigan odatiy o'quv dasturi o'rtasidagi bog'liqlik ham muhim ahamiyatga ega.
Qiyosiy tahlil Spichkinning "aspektlararo fanlararo modeli" va L.S.Zaznobinaning "asosiy ta'limga integratsiyalangan media ta'limi" modelining yaqinligini ko'rsatadi - bu erda va biz majburiy fanlarni o'qitishda media -ta'lim vazifalarini organik ravishda kiritish haqida gapiramiz. Bizning fikrimizcha, A.V.Spichkin taklif qilgan ikkala model ham mahalliy media -pedagogikada yanada rivojlanishni topishi mumkin, chunki o'zgaruvchanlik ularni milliy urf -odatlarni, ma'lum bir mintaqaning imkoniyatlarini va boshqalarni hisobga olgan holda turli ta'lim tizimlarida qo'llash imkonini beradi.