33
|
qo’shiluvining asosiy yo’nalishlari
|
|
24(337-376);
|
|
3. O’zbekistonda iqtisodiy islohotlar va Respublikaning jahon sivilizasiyasi tarkibiy qismiga aylanish imkoniyati va istiqbollari. Iqtisodiy plyuralizm va bozor munosabatlari-sivilizasiya belgisi.
|
|
25;
|
|
4. O’zbekistonda bunyod etilayotgan jamiyat va uning XXI - asrdagi ustuvor yo’nalishlari, asosiy tamoyillari. Ma’naviy barkamol avlod-buyuk kelajak poydevori.
|
|
|
Jami:
|
20
|
|
Falsafa fanidan seminar mashg’ulotlari
|
Mavzu
|
Soat
|
Adabiyot
|
|
|
|
(raqam va sahifalar)
|
|
Falsafaning bahs mavzulari, jamiyatdagi
|
|
1(3,9);
|
|
o’rni va asosiy vazifalari.
|
|
9(3-18);
|
|
1. Falsafaning predmeti va asosiy bahs mavzulari
|
|
12(489-508);
|
|
2. Falsafiy dunyoqarash, uning xususiyatlari
|
|
17(174-222);
|
1
|
va tamoyillari
|
2
|
22(3-58);
|
|
3. Falsafaning asosiy yo’nalishlari, fanlar tizimidagi o’rni va vazifalari
|
|
|
|
4. Mustaqillik va falsafiy dunyoqarashning yangilanish zarurati.
|
|
|
|
Qadimgi Sharq va antik dunyo falsafasi.
|
|
12(489-508);
|
|
1. Sharq-jahon sivilizasiyasi markazlaridan
|
|
22(67-80);
|
|
biri. Misr, Bobil falsafasi
|
|
23(36-42);
|
2
|
2. Qadimgi Hind va Qadimgi Xitoy falsafasi
|
2
|
|
34
|
3. Qadimgi Yunoniston va Rim falsafasi.
|
|
|
3
|
Markaziy Osiyo falsafasi, uning jahon madaniyatidagi o’rni.
Markaziy Osiyoda eng qadimgi falsafiy qarashlar. “Avesto” va zardushtiylik-
g’oyalari. Moniy va Mazdakning falsafiy qarashlari
Ilk o’rta asrlar falsafasi. Imom al-Buxoriy va Imom at-Termiziy. Imom ul-A’zam Abu Hanifa, Imom Maturidiy va Burxoniddin al- Marg’inoniy. Al-Xorazmiy, al-Farg’oniy, Farobiy, Beruniy va ibn Sinoning ilmiy- falsafiy qarashlari. Tasavvuf va uning tariqatlari
Amir Temur va temuriylar davri falsafasi. XVI - XVIII asrlarda madaniy
jarayonlar va milliy g’oyalar tanazzuli.
Chorizm istilosi va falsafiy fikr taqdiri. Jadidlik-milliy g’oyalar uchun kurash falsafasi.
|
2
|
7(125-135);
12(489-508);
19;
20;
21;
22(59-65,81-131);
23(42-83,89-95);
|
4
|
O’rta asrlar va yangi davr g’arb falsafasi .Hozirgi zamon jahon falsafasi.
O’rta asrlar G’arb falsafasi. Nominalizm va realizm. Apologetika, patristika, sxolastika g’oyalari. Uyg’onish davrida G’arbiy Yevropa falsafiy tafakkur rivoji. J.Bruno, N. Kopernik, Galiley, N. Kuzanskiy va b.
Yangi davr Yevropa falsafasi. F. Bekon, T. Gobbs, I. Kant, Gegel va b. XVIII asr ma’rifatchiligi: Volter, Russo, Lametri, Didro, Gelvesiy, Golbax.
Hozirgi zamon jahon falsafasi va uning
|
2
|
12(489-508);
22
(107-123,133-144); 23 (83-89,95-107); 24
(92-105,115-125);
|
35
|
asosiy oqimlari: Pozitivizm, neopozitivizm, hayot falsafasi, ekzistensializm, jamiyat falsafasi (K. Popper. P. Sorokin) .
|
|
|
5
|
Olam va odam: falsafiy talqin.Borliq, tabiat falsafasi.
1-Mashg’ulot.
Olam va odamning mavjudligi va yashashi bilan bog’liq muammolar - falsafaning asosiy masalasi ekanligi. Olam to’g’risidagi qarashlar
Olam tushunchasi. Olamning diniy, ilmiy, falsafiy manzarasi. Olamning namoyon bo’lish shakllari.
Olam va odam, ularning dunyoviy, diniy va falsafiy talqinlarini o’rganishning yosh avlod ma’naviy kamolotidagi ahamiyati.
|
2
|
2(104-139);
6(104-131);
15(3-51);
1
|
2-Mashg’ulot.
Borliq tushunchasining mohiyati. Borliq, yo’qlik, mavjudlik, moddiylik va ruhiylik tushunchalari va ularning talqinlari.
Obyektiv va subyektiv borliq. Borliqning anorganik, organik va ijtimoiy shakllari. Mikrodunyo, makrodunyo, megadunyo. Materiya. Voqyelik.
Harakat tushunchasi. Harakatning asosiy shakllari. Harakatning abadiyligi, uzluksizligi.
Borliqning fazo va vaqtda mavjud bo’lish tamoyili. Fazo va vaqtning xususiyatlari. Ijtimoiy makon va zamon tushunchalari.
|
2
|
36
|
3-Mashg’ulot.
|
2
|
|
|
1. Tabiat tushunchasi, uning falsafiy mohiyati. Jonli va jonsiz tabiat, ularning o’zaro bog’liqligi.
|
|
|
|
2. Tabiat va jamiyat, tabiiy va sun’iy muhit, ularning o’zaro aloqasi.
|
|
|
|
3. Biosfera. Noosfera. Ekologik muammolar.
|
|
|
6
|
Falsafada metod va metodologiya
|
|
2(104-139);
|
|
muammosi.Falsafiy qonunlar va ketegoriyalar.
|
|
6(104-131);
|
|
1-Mashg’ulot.
|
|
15(3-51);
|
|
1. Qonun va qonuniyat tushunchalari.
|
2
|
17(174-222);
|
|
Falsafiy qonunlarning xususiyatlari.
|
|
22(169-194);
|
|
2. Ayniyat, tafovut, qarama-qarshilik,
|
|
23(124-145)4
|
|
ziddiyat tushunchalari. I.A.Karimov o’zgarishlarning ziddiyatli xarakteri, uning
|
|
24(145-201);
|
|
yechish yo’llari, imkoniyatlari to’g’risida.
|
|
25;
|
|
3. Miqdor, sifat, me’yor tushunchalari. Taraqqiyotning tadrijiy o’zgarish usuli va uning O’zbeksitonda namoyon bo’lish xususiyatlari.
|
|
26;
|
|
4. Inkor tushunchasi. Inkomi-inkor dialektikasi. Mustaqillikni mustahkamlash jarayonida vorislik va yangilanishning o’ziga xos xususiyatlari.
|
2
|
|
|
2-Mashg’ulot.
|
|
|
|
1. Mavjudlik, o’zgarish va o’zaro bog’liqlikning asosiy shakllari. Falsafiy kategoriyalar va ularning boshqa fanlar kategoriyalaridan farqlari.
|
|
|
37
|
2. Ayrimlik, xususiylik, umumiylik.
|
|
|
|
Butun va qism. Jahon taraqqiyotining bir butunligi va O’zbekiston uning tarkibiy qismi ekanligi.
|
|
|
|
3. Mohiyat va hodisa. Mazmun va shakl. Sabab va oqibat. Zaruriyat va tasodif. Imkoniyat va voqyelik. Mustaqil O’zbekiston rivojida bu kategoriyalar namoyon bo’lishining xususiyatlari.
|
|
|
7
|
Ong va ruhiyat. Bilish, uning
|
|
8(293-312);
|
|
shakllari va uslublari.
|
|
12(489-508);
|
|
1.Falsafada ong va ruhiyat muammosi. Inson
|
2
|
19;
|
|
ongining tabiiy-ijtimoiy jihatlari. Ong va
|
|
22(221-229);
|
|
in’ikos
|
|
23
|
|
2. Iroda. 0’zini-o’zi anglash. Ong va til. Ong va xotira. Ong, axborot va bashorat. Ijtimoiy
|
|
(194-215,252-275);
|
|
va individual ong
|
|
24(202-271);
|
|
3. Bilim va bilish falsafiy tahlil mavzui sifatida. Bilish obyekti va subyekti. Inson bilishining asosiy bosqichlari. Hissiy va aqliy bilish.
|
|
|
|
4. Ilmiy bilishning mohiyati, usullari va shakllari. Falsafada haqiqat tushunchasi. Mutlaq, nisbiy va sarob haqiqatlar.
|
|
|
8
|
Jamiyat va inson falsafasi.
|
|
1(11-13);
|
|
1. Jamiyat tushunchasi. Jamiyatning
|
|
2(104-139);
|
|
taraqqiyot qonunlari. Jamiyat haqidagi turli xil nazariyalar. Jamiyat hayotida barqarorlik va beqarorlik. O’zbekistonning barqaror va
|
2
|
4(3-54);
9;
|
|
tadrijiy rivojidagi xususiyatlar.
|
|
11;
|
|
2. Taraqqiyotning o’zbek modeli,-Jamiyat tadrijiy rivojlanganishi konsepsiyasi. O’zbek modeli tizimida oilaning o’rni. Jamiyat
|
|
15(3-51);
|
38
|
taraqqiyoti va jamoa, tashkilotlar, davlat oila
|
|
17(174-222);
|
|
munosabatlari.
|
|
22(229-245);
|
|
3. “Odam”, “inson”, “individ”, “shaxs”, tushunchalari. Inson-tarixning yaratuvchisi va eng ulug’ ijtimoiy qadriyat. Insonda tabiiylik, biologiklik, ijtimoiylik va ma’naviylik uyg’unligi.
|
|
|
|
4. Ehtiyoj, maqsad va manfaatlar inson borlig’ining tamoyillari sifatida. O’zbekistonda o’tkazilayotgan isloxotlar inson manfaatlarini ko’zlab amalga oshirilayotgan jarayon. Demokratik jamiyat qurish va inson qadri hamda erkinliklari.
|
|
|
9
|
Ma’naviyat va madaniyat falsafasi.
|
|
7(125-135);
|
|
1. Ma’naviyat tushunchasi, uning mohiyati.
|
1
|
19(184-188,171-174);
|
|
Ma’naiyatning paydo bo’lishi haqidagi qarashlar.
|
|
22(246-266);
|
|
2. Ma’naviyatning jamiyat sohalari bilan
|
|
23(216-226);
|
|
o’zaro bog’liqligi. Ma’naviyat va mafkura,
|
|
24(291-308,348-357);
|
|
axloq, din.
|
|
25(255,230-231);
|
|
3. Madaniyat va sivilizasiyalarning tarixiy shakllari. Jahon sivilizasiyasi va unda O’zbekistonning o’rni.
|
|
|
|
4. Madaniyatda rang-baranglik, milliylik va umuinsoniylik. O’zbekiston madaniyatida umuminsoniy qadriyatlar ustuvorligi.
|
|
|
10
|
G’oyalar falsafasi.
|
|
8(293-312);
|
|
1. G’oya tushunchasi. Diniy, dunyoviy, ilmiy
|
1
|
10;
|
|
va g’ayri ilmiy g’oyalar. Milliy va umuminsoniy g’oyalar. Aqidaparastlik
|
|
12(489-508);
|
|
g’oyalari, ularning mohiyati, xavf-xatari.
|
|
18(61-97);
|
|
2. G’oya va mafkura. Hozirgi dunyoning mafkuraviy manzarasi. Markaziy Osiyodagi
|
|
22(211-220);
|
39
|
mafkuraviy jarayonlar.
3. Istiqlol mafkurasining asosiy g’oyalari, tamoyillari, xususiyatlari, maqsadlari.
|
|
|
11
|
Qadriyatlar falsafasi.
Qadriyat kategoriyasi, uning mohiyati. Qadriyatlar tizimi.
Qadriyatlarning namoyon bo’lishi shakllari. Aksiologiya qadriyatlar haqidagi fan. Qadriyatlar va tarix.
Mustaqillik va qadriyatlar. O’zbekistonda milliy qadriyatlarni asrab-avaylash va umuminsoniy qadryatlarning ustivorligini ta’minlash jarayoni. Qadriyatlarning jamiyat va inson hayotidagi ahamiyati.
|
1
|
7(125-135);
19
(474-476,233-235);
22(267-278);
23(226-237);
|
12
|
Siyosat va huquq falsafasi.
Siyosat va huquq, siyosiy va huquqiy munosabatlar, demokratik jamiyat tushunchalarining mohiyati.Siyosiy va huquqiy qarashlar taraqqiyotining tarixi va rivojlanish bosqichlari.
Totalitarizm va demokratik jamiyat siyosati. O’zbekiston Respublikasi siyosatining ijtimoiy yo’naltirilganligi. Respublikada huquqiy davlat va fuqarolik jamiyatini barpo etish.
Jamiyat hayotining barcha jabhalarini erkinlashtirish O’zbeksiton davlati siyosatining ustuvor tamoyili. Respublika ichki va tashqi siyosatining uyg’unligi. O’zbekistonning XXI asr boshlaridagi siyosatining asosiy tamoyillari.
|
1
|
9;11;15(3-51);17(174- 222);19; 24(308-318); 25(364-367,492);
|
40
13
|
Global muammolar falsafasi. Jahon
|
|
2(104-139);
|
|
sivilizasiyasi va taraqqiyotning o’zbek modeli.
|
|
3(37-38);
|
|
1. Global (umumbashariy) muammolar, ularni hal qilish yo’llari va imkoniyatlari
|
2
|
4(3-54,175-178);
9;
|
|
2. Jahon sivilizasiyasining hozirgi davri va rivojlangan mamlakatlar taraqqiyoti. O’zbekistonning mustaqilligi va erkin taraqqiyoti-jahon sivilizasiyasiga qo’shilish yo’li. Taraqqiyotning o’zbek modeli jahon sivilizasiyasining tarkibiy qismi ekanligi. O’zbekistonning jahon sivilizasiyasiga qo’shiluvining asosiy yo’nalishlari
|
|
11;
15(3-51);
|
17(174-222);
23(276-297);
|
24(337-376);
|
25;
|
|
3. O’zbekistonda iqtisodiy islohotlar va Respublikaning jahon sivilizasiyasi tarkibiy qismiga aylanish imkoniyati va istiqbollari. Iqtisodiy plyuralizm va bozor munosabatlari- sivilizasiya belgisi.
|
|
|
|
|
|
4. O’zbekistonda bunyod etilayotgan jamiyat va uning XXI - asrdagi ustuvor yo’nalishlari, asosiy tamoyillari. Ma’naviy barkamol avlod-buyuk kelajak poydevori.
|
|
|
Jami:
|
28
|
|
41
FALSAFADAN MUSTAQIL O’ZLAShTIRISh UChUN II KURS
TALABALARIGA MO’LJALLANGAN MA’RUZALAR VA
REFERATLAR MAVZUSI
Islom Karimov - istiqlol falsafasining asoschisi
Falsafada milliylik va umuminsoniylik
Jahon falsafasi taraqqiyotida milliy falsafiy maktablarning O’rni
Yosh avlodni ma’naviy komillik, istiqlolga sodiqlik ruhida tarbiyalashda falsafaning ahamiyati
Mustaqillik - falsafaiy tafakkur O’zgarishining asosi va shart-sharoiti
Mustaqillikni mustahkamlash, yangi tafakkurni shakllantirishda falsafaning O’rni va ahamiyati
Falsafiy tafakkur taraqqiyotini davrlarga va bosqichlarga bO’lishning nisbiyligi va ahamiyati
Sharq - jahon sivilizasiyasining markazlaridan biri
Antiq Dune falsafaning Sharq falsafasi bilan aloqadorligi va O’zaro ta’siri
Markaziy Osiyodagi qadimgi falsafiy qarashlarning tarixiy ahamiyati va xalqlarimiz ma’naviy taraqqiyotdagi O’rni
Ilk O’rta asrlarda (IV-IX) Vatanimizni jahondagi yirik madaniyat markazlaridan biriga aylanganligi
Farobiyning falsafiy qarashlari
Beruniyning falsafiy qarashlari
Ibn Sinoning falsafiy qarashlari
Abu Mansur Moturidiy va Burhoniddin al Marg’inoniy qarashlari
Al-Xorazmiy va al-Farg’oniyning ilmiy-falsafiy qarashlari
Yevropada uyg’onish davri shakllanishining shart-sharoitlari va xususiyatlari
XVIII asr fransuz ma’rifatparvarlari falsafiy merosining ahamiyati
Nemis milliy falsafasining dunyo madaniyatidagi O’rni
«Temur tuzuklari» va milliy g’oyalar rivoji
Ulug’bek akademiyasi va uning O’rta asrlar madaniyatini rivojidagi ahamiyati
A.Navoiyning falsafiy qarashlari
«Boburnoma» va uning g’oyalari
Jadidchilik - milliy g’oyalar uchun kurash falsafasi
Islom Karimov falsafa va tarixningO’zaro aloqadorligi haqida
Pragmatizm falsafasi
Ekzistensializm falsafasi
42
Jamiyat falsafasi (P.Sorokin, K.Popper)
Ontologiya - borliq falsafasi
Borliqning tuzilishi (strukturasi)
Borliq va uning mavjudlik usullarini falsafiy O’rganishning yoshlar ma’naviy kamolotidagi ahamiyati
O’zbekistonda tabiatni asrab-avaylash va ekologiya muammolarni hal qilish yO’llari
Ekologik ong va mas’uliyat - yoshlar kamolotinining tarkibiy qismi
Ijtimoiy va ilmiy taraqqiyot, O’xshashlik farqlar, xususiyatlar
Jamiyatni demokratlashtirish va yangilash, mamlakatni modernizasiya va isloh etish - O’zbekiston taraqqiyotining shart-sharoiti va garovi
Islom Karimov jamiyatning tadrijiy taraqqiyoti, O’zgarishlarning ziddiyatli xarakteri, uni yechish yO’llari va imkoniyatlari haqida.
O’zbekiston mustaqilligini mustahkamlashda vorislik va yangilanishning ahamiyati va xususiyatlari
Taraqqiyotda tadrijiylik va uning mustaqil O’zbekistonda namoyon bO’lish xususiyatlari
Taraqqiyotning O’zbek modelida alohidalik va umumiylik dialektikasi
O’zbekiston mustaqlligini mustahkamlashda mohiyat va hodisa, imkoniyat va voqyelik falsafiy kategoriyalarining uyg’unligi
Axborotlar dunyosining globallashuv jarayoni
Yoshlarda ong va ruhiyat tO’g’risidagi dunyoviy falsafiy tamoyillarni shakllantirish zarurati
0’z-O’zini anglash: ijtimoiy va shaxsiy (individual) jihatlari
Ilmiy bilishning mohiyati va uslublari
Mustaqil O’zbekistonda bilimli yoshlarni tarbiyalash vazifalari
Jamiyat rivojida tadrijiylik va vorislik
Jamiyat hayotida barqarorlik va beqarorlik.
Inson tarixning yaratuvchisi va eng uluh ijtimoiy qadriyat
Inson maqsadi, manfaatlari, ehtiyojlari inson borlig’ining (tamoyillari sifatida)
Inson, uning huquq va erkinliklari hamda manfaatlari-eng oliy qadriyat
Dunyoda inson huquqlari, manfaatlarini himoya qilish va jamiyatni yanada demokratlashtirish - bugungi kunning O’tkir va dolzarb masalasi
Istiqlol davrida ma’naviyatda O’zgarish va yangilanish jarayoni
Jahon sivilizasiyasida O’zbekistonning O’rni
Hozirgi dunyoning mafkuraviy manzarasi
Istiqlol mafkurasining asosiy g’oyalari, tamoyillari, xususiyatlari, maqsadlari
O’zbekistonda milliy qadriyatlarni asrab-avaylash va umuminsoniy qadriyatlarning ustuvorligini ta’minlash jarayoni
O’zbekiston Respublikasi ichki va tashqi siyosatining uyg’unligi
O’zbekiston demokratik huquqiy davlat va fuqarolik jamiyati barpo etishning vazifalari
O’zbekiston mustaqilligi va fan-texnikaning rivojlanishi
Do'stlaringiz bilan baham: |
