Таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги

Харасимонлар синфи - Charophyceae. Бу синфга талломи ипсимон, 
морфологик, жиҳатдан дифференцияланган сувўтлар киради. Жинсий 
кўпайиш тире оогамия. Жинсий органлари оогамия ва антеридий кўп 
ҳужайрали ва мураккаб тузилишга эга. 
Олтин тусли сувўтлар бўлими - CHRYSOPHYTA 
Бу гуруҳ сувўтларга чучук сув, денгиз сувларида ва ер шарининг ҳамма 
иқлим зоналарида кенг тарқалган, ранги олтин сариқ (тилларанг) тусли 
микроскопик организмлар киради. Уларнинг кўпчилик вакиллари чучук сув 
ҳавзаларида планктон ҳолда ҳаёт кечиради. Улар асосан йилнинг совуқ 
вақтларида кўп учрайди, чунки ёз фаслида уларни бошқа сувўтлар сиқиб 
қўяди. 
Олтин тусли сувўтлар бир ҳужайрали, колониал ва кўп ҳужайрали бўлиши 
мумкин. Содда тузилган вакилларининг ҳужайраси перипласт билан 
қопланган, бошқалари эса плазмолемма ва пишиқ целлюлозали пўст билан 
ўралиб, шилимшиқдир. 

---

25 
Сариқ - яшил ёки ҳар хил хивчинли сувўтлар бўлими - 
XANTHOPHYTA, HETEROCANTAE 
Бу бўлим вакиллари ҳар хил шароитда кенг тарқалган бўлиб, чучук сув 
ҳавзаларида кўпроқ учрайди. Улар яшил сувўтларига жуда ўхшаш. 
Вегетатив кўпайиши ҳужайранинг тенг иккига бўлиниши воситасида боради. 
Жинссиз кўпайиши зооспоралар ёки аплоноспоралар ҳосил қилиш йўли 
билан содир бўлади. Жинсий кўпайиши аён, баъзи вакилларида изо тире ёки 
оогамия. Ноқулай шароитда циста ҳосил қилади. 
Бу 
бўлим 
қуйидаги 
синфларга 
бўлинади: 
ксантомонадсимонлар 
(Xanthomonadophyceae), 
ксантоподсимонлар 
(Xanthopodophyceae), 
ксантококксимонлар 
(Xanthococcophyceae), 
ксантотрихсимонлар 
(Xanthotrichophyceae) ва ксантосифонсимонлар (Xanthosiphonophyceae). 
Диатом сувўтлар бўлими - DIATOMEAE, BACILLARIOPHYTA 
Диатом сувўтлар тубан ўсимликлар орасида катта бўлимни ташкил этиб, 
10 000дан ортиқ турни ўз ичига олган. Улар бир ҳужайрали ёш колонияли 
микроскопик организмлар бўлиб, ҳарорати ва кимёвий таркиби ҳар хил 
бўлган денгиз ва океан сувларида, шунингдек, чучук сувлардабентос ва 
планктон ҳолда хаёт кечиради. Баъзи вакиллари зах ерларда, илиқ сувли 
булоқларда, қор устида ҳамда поляр кенгликдаги музликлар устида кенг 
тарқалган. Ф. Нансен Шимолий арктика музликлари орасида диатом 
сувўтлар тўпланиб, қўнғир доғлар ҳосил қилганини ва музни эритганини 
кузатган. 
Диатом сувўтлар ҳужайрасининг қиёфасига ва табақа шаклига қараб, 
центрикссимонлар ёки шуъласимонлар (Centrophyceae) ва патсимонлар 
(Pennatophyceae) синфига бўлинади. 
Центрикссимонлар синфи вакилларида ҳужайра радиал (шуъласимон) 
тузилишда бўлиб, кўп симметрия ўтказиш мумкин. Патсимонлар синфи 
вакиллари ҳужайрасидан фақат иккита симметрия ўтказиши мумкин. 
Диатом сувўтлар сувсиз шароитда яшаш фаолиятини узоқ вақт сақлаб 
қолади. Уларнинг бу хусусияти, ҳужайра протоплазмаси муҳитнинг ноқулай 
шароитини анабиоз ҳолатда ўтказишга мослашганлигини кўрсатади.