Таълим вазирлиги низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети

 
 
1. Интеграция курси ва вазифаси
Интеграция курси - ўқув фанларидан бири бўлиб, фанлараро билимларни 
(интегратив билимларни) чуқурлаштириш ва ошириш, уларни шакллантириш 

---

5 
учун ўрганилади. У ҳар хил турлар, усуллар, услублар, фанлараро интеграция
объектлари асосида тузилган. 
Интеграция курсларининг синфларга бўлинишини турли асосларда 
қилиш мумкин: мақсад ва муаммолар асосида; мактаб табиий - илмий 
тизимидаги вазифалари асосида; қўшилувчи фан тармоқлари асосида; 
интеграция усуллари ва йўллари асосида; ўқув режасидаги ўрни асосида; 
курсни ўрганишга сарфланган вақт асосида; ўқувчилар учун қийинлик 
даражаси асосида ва ҳ.к. Шуни эътиборга оламизки, бу курсларнинг 
муаллифлари одатда ўз олдиларига бир неча мақсад ва муаммоларни 
ечиш масаласини қўядилар, шу сабабли курслар кўп мақсадли, турли
вазифали бўлади. 
Кўп миқдордаги дастурлар ва уларни тадбиқ этишга уринишларни кўриб 
чиқиб, биз бу курслар қурилишининг асосий йўналишларини ажратишимиз ва 
уларни моҳиятига қараб синфларга бўлишимиз мумкин. 
Интегратив таълимнинг синфларга бўлиниши (классификация). Кўп 
фанлар интеграцияси. 
Уларни яна универсал ѐки бир неча асосий тизим курсларини 
алмаштирувчи умумий деб ҳам аташ мумкин. Масалан, ўқиш, табиат, 
расм дарсларини битта умумий дарсга бирлаштириш. 
Одатда, 
бундай 
курсларнинг 
муаллифлари 
табиий 
фанлар 
материалларини бирлаштириб, уларни бир маълум тизимга келтиришади 
ва ўз курсларини интегратив ѐки комплекс (умумий) деб атайдилар. Кўриниб 
турибдики, бошланғич таълим тизимидаги табиий фанлар материалларини 
беришда тўғри кетма — кетликка фақат дарслар тузилишини сақлаб
қолибгина эришиш мумкин. Баъзи эътиборли олимлар таъкидлайдиларки,
бу анъанавий мактабларда ҳам табиий фанларни кетма - кет ўрганиш йўли 
билан ҳам ҳал қилинмоқда. Бир қатор олимлар бошланғич таълимга ҳам 
дарсларга ажратиб ўқитиш анъаналари тарқалган деб 
ҳисоблайдилар. 
Табиий фанларни ўқитишнинг тизим бўйича давом эттиришни бекор 
қилиш ва соддалаштириш учун кўпгина муаллифлар гуманитар синфлар 
учун умумлаштирилган курслар (дарслар) таклиф қиладилар. Буларга 
умумий тушунчалар берувчи, болаларда табиий фанларни ўрганишга 
қизиқиш уйғотиш вазифасини бажарувчи, табиат ҳақида қизиқарли 
кўринишда ҳикоя қилувчи бошланғич табиий фанлар курслари (масалан, 
бошланғич синфлардаги «Табиатшунослик») киради.