Taqrizchilar

Moliyaviy axborot - bo‗lajak korxona faoliyatining moliviy tamonlarini 
baholashda qo‗llaniladi. Bulajak korxonani qurish, ishga solish, boshlang‗ich 
davrda moliyaviy qo‗llash va umuman sarflangan sarmoyalarni qaytarish bilan 
birga loyihani rentabellik darajasi aniqlanadi. 
Moliyaviy natija - korxona, tashkilot, birlashma, aktsionerlik jamiyati va 
hokazolarning ma‘lum hisobot davrida, uning tadbirkorlik jarayonida qilgan 
xarajatlari va tushimi o‗rtasidagi farqdir. 
Markazlashgan buxgalteriya – hisobni markazlashtirishning yuqori shakli 
bo‗lib, bunda bir xil korxonalar faoliyatining buxgalteriya hisobi bitta 
markazlashgan hisob o‗rganida yig‗iladi. Bunda hisob ishlari keng 
avtomatlashtiriladi. Markazlashtirilgan buxgalteriyani tashkil etish hisobni 
markazlashtirishning barcha afzalliklaridan to‗la foydalanish imkoniyatini beradi. 
Memorial-order – buxgalteriya provodkasi aks ettiriladigan hujjat. Unda 
orderning nomeri, oy, yil, yozuvning mazmuni, summa, debetlanuvchi va 
kreditlanuvchi schyotlarning nomi (schyotlar korrespondentsiyasi) ko‗rsatiladi. 
Memorial- orderlar maxsus blankalarda tuziladi va bosh (katta) buxgalter yoki 
uning yordamchisi tomonidan imzolanadi. Memorial-orderlar o‗rniga tegishli 
shakldagi shtamplar qo‗llanishi mumkin. Ayrim hujjatlarning blankalarida 
memorial-order rekvizitlari mavjud, ya‘ni schyotlar korrespondentsiyasi nazarda 
tutilgan. Hisobning jurnal-order shaklida memorial-orderlar tuzilmaydi.
Mehnat buyumi – moddiy boyliklar ishlab chiqarish maqsadida kishining 
mehnati yo‗naltirilgan buyumlar. Mehnat buyumlariga xom ashyo, asosiy 
materiallar, yarim tayyor mahsulotlar, ta‘mirlash uchun ehtiyot qismlar kiradi. 
Mehnat buyumlari aylanma mablag‗larga kirib, mehnat qurollari bilan birga ishlab 
chiqarish vositalarini tashkil etadi. 
Mehnat vositalari – mehnat quroli bo‗lib, uning yordamida kishilar mehnat 
buyumlariga ta‘sir etadi, shuningdek normal ishlab chiqarish jarayoni uchun 
zaruriy sharoit yaratadigan ob‘yektlardir. Ishlab chiqarish qurollariga mashinalar, 
asbob-uskunalar, dvigatellar va h.k. kiradi. Mehnat vositalari asosiy vositalar 

---

125 
hisoblanadi.