Тақризчилар: доцентлар Н

33-
боб. ЎҚВЧИЛАРНИ МАЪНАВИЙ-АХЛОҚИЙ ТАРБИЯЛАШ 
5. Ахлоқ - ижтимоий онг, таъсир кўрсатиш ва 
тарбиялаш шакли сифатида. 
Тарбия жараёни қандайдир элементларнинг оддий 
қўшилмаси эмас, чунки бу орқали шахс яхлит шаклланади. 
Лекин бу ўринда ахлоқий тарбия асосий ва етакчи 
ҳисобланади. У бутун тарбия тизимидаги энг аҳамиятли 
шунинг билан бирга, мураккаб компонент ҳисобланиб, 
инсон тамойилини, унинг асосий инсоний фазилатларини 
йиғиндисини ифодалайди.
Ахлоқ-ижтимоий онгнинг муҳим томонларидан бири 
ҳисобланиб, ижтимоий турмушнинг барча соҳаларида 
инсоннинг юриш-туришини, ҳулқини бошқариб туради. 

---

177 
Ахлоқий-ҳулқий талабларни асослаш ва амалга ошириш 
йўл ва усулларда ифодаланган. Бу талаблар халқимиз 
томонидан бир тартибга солинмаган бўлсада, одат ва 
анъаналар кишиларнинг ўзаро муамаласи, муносабатларида 
фаолиятни тартибга солувчи, уларни назорат қилувчи 
талаблар бўлиб келган. 
Халқимизнинг минглаб йиллар давомида оилада, жамоат 
жойларида, турмушда риоя қилиб келинган ва унинг олтин 
фондини ташкил этган жуда кўплаб элементар одоб 
меъёрлари, 
юриш-туриш 
одоблари 
мавжудки, 
улар 
жамоатчилик орасида яшовчанлиги, ўзининг ўта таъсирчан 
кучи туфайли ҳозиргача ахлоқ тарбияси мазмунининг 
негизини ташкил этиб келмоқда. Инсон фаолиятида, 
муносабати ва муомаласида унинг табиати, жамиятга, 
кишиларга, воқеа ва ҳодисаларга қарашлари, аҳлоқий 
сифатлари юзага келади. 
Муомала ҳар қандай фаолиятга кириб боради, бу 
ахлоқий компонент фақат шахсга тааллуқли бўлгани учун 
ҳамма жойда: ўйин, ўқиш, меҳнат, спортда ҳамкорлик қилади. 
2. Маънавий-ахлоқий тарбияни амалга оширишнинг 
мақсад вазифалари ҳамда мазмуни.