Tashqi muhitning kishi organizmiga mexanik, elektrotermik, kimyoviy va nur ta’siri natijasida to'qima va a’zolarda anatomik va funksional o'zgarishlarning paydo boMishi shikastlanish deyiladi

to'rtinchi vaziyat — boshning tashqi, yelkalarning ichki burilishi. I holatda bosh yuzi bilan onaning o‘ng soniga buriladi, //holatda chap songa buriladi. Shunday qilib, homila ona yonboshiga qarama-qarshi yuz bilan tug‘iladi (homila holatiga nisbatan), / holatda yuzi o‘ngga, II holatda chapga qaragan bo'ladi (20- rasm, b).
Tug‘uraq yo‘llaridan o‘tib (kichik chanoq kirish va chiqish tekisligida) homila boshi har doim kichik o‘lcham bilan kichik chanoqning katta o‘lchamiga o‘tadi. Bu tug‘uruqdagi shikastlanish xavfmi kamaytiradi. Boshning moslashuvi bosh miya suyaklari choklari va liqildoqlari harakatchanligiga bog‘liq. Natijada boshning shakli (konfiguratsiyasi) o‘zgaradi.
Chanoqning torligi va homila boshi bilan mos kelmasligi homila boshchasining shaklini sezilarli darajada o‘zgartiradi, lekin bu o‘zgarishlar normal tug‘uruqdan keyin izsiz yo‘qoladi. Konfiguratsion o‘zgarishlardan tashqari boshchada tug'uruq vaqtida tug‘uruq shishi hosil bo‘ladi. U boshning siqilishi natijasida venalardan qon ketishining qiyinlashishijjian paydo bo'ladi. Homila boshining chanoq o‘lchamlari bilan to‘g‘ri kelmasligi natijasida homila boshining tug‘uruq yo‘llaridan o4ishi qiyinlashadi. Natijada tepa suyaklarning suyak ustki terisining ostki sohasida qon quyilishlar paydo bo'ladi (kefalogematoma). Homilaning oldinda kelish qismi 'va joylashishining boshqa turlarida tug'uruq biomexanizmi o‘zgacha, ancha murakkab bo‘ladi.
Biz normal kechadigan tug‘uruqni ko‘rib chiqamiz va o‘z oldimizga har xil sharoitlarda ham tug‘uruqni yaxshi qabul qilishni maqsad qilib qo‘yamiz.
5.3. Tug’uruq davridagi aseptika va antiseptika
Tug‘uruq yo‘llaridan kirgan infeksiya tug'uruq jarayonini qiyinlashtirishini nazarda tutgan holda, tug‘uruq davridagi aseptika va antiseptikaga rioya qilish muhim ahamiyatga ega.
Homilador va ko‘zi yoriyotgan ayol organizmiga infeksiya qo‘zg‘atuvchilari ko‘pincha ekzogen yo‘l bilan tushadi. Ular tug'uruq yo'llariga asboblar, bog‘lov materiallari va yuvilmagan qo‘llar orqali kirishi mumkin.
Infeksiya o‘chog‘i endogen bo'lishi ham (ya’ni, ayol organiz- mida), burun, tanglay mikroflorasi va surunkali infeksiya o‘choqlari (kasallangan tishlar, ichki a’zolarning yallig‘lanish kasalliklari), noto‘g‘ri jinsiy aloqalar ham bo‘lishi mumkin.
Homiladorlik va tug‘uruqda infeksiya asoratlari bilan kurashish profilaktik chora-tadbirlar qo‘llab amalga oshiriladi (ya’ni tug‘uvchi ayol tug‘uruqxonaga qabul qilinganidan boshlab) homilador ayol to‘liq tekshiriladi, unga sanitariya ishlovi beriladi, yuqumli xastalikka chalingan ayollami observatsiya bo'limida alohida yotqaziladi.


MAVZU: _______________________________________________
_____________________________________________________________________