Temir beton ko’priklar haqida umumiy ma’lumotlar

4 Temirbeton ko’priklarning qatnov qismi konstruksiyalari.
Oraliq qurilmaning qatnov qismi- bu tushiunchaning keng manosi, xarakatlanuvchi yuklarning tasirini qabul qiluvchi, ularni oraliq qurilmaning ko’tarib turadigan qismiga uzatuvchi konstruktiv elementlar jamlamasi tushiuniladi. Qatnov qismi tarkibiga ko’prik ko’tarmasining ko’tarib turuvchi elementlari kiradi.
Ko’prik ko’tarmasi tarnsport vositalari va piyodalarning xarakatiga yaxshi sharoitni ta’minlash, shuningdek, ko’prik qoplamasidan va unga yondosh tutashmadagi suvlarni chetlatish uchun ko’zda tutilgan barcha elementlar to’plami hisoblanadi (1.6 rasm). U Yurish tasmasi, yo’lak, g’ovli qurilmalar, suvni ketkazish, isitish va yoritish qurilmalari, deformatsiya choklari va ko’prikning unga yondosh tutashmalarini o’z ichiga oladi.
Temirbeton ko’priklarning ko’prik ko’tarmasi o’tish qismi tosh taxtasida joylashgan, o’tish qismining yuk ko’taruvchi elementi hisoblanib va u bilan birgalikda o’zi oraliq qurilmaning asosiy yuk ko’taruvchi tuzilmasiga kiradi, ular bilan birgalikdagi ishlash sistemasi makonini xosil qiladi.
Yurish poyining qoplamasi quyidagi asosiy vazifalarni bajarishi kerak:

• 
  o’zining tagidagi konstruksilarni mexanik tasiridan saqlash, bunda u eyiluvchi qatlam sifatida xizmat qilishi kerak;
  
• 
  o’zining tagidagi konstruksiyani atrof-muxit namlaridan saqlash, bunda o’zi suv o’tkazmaslik vazifasini bajarish;
  
• 
  o’zining tekkis yuzasi bilan xarakat qulayligini yaratish kerak.
  

Yurish poyining qoplamasi (6rasm) o’tish qismining temirbeton tosh taxtasida joylashgan bo’lib tekislovchi qatlam, suv o’tkazmaydigan qatlam, armaturalangan ximoya qatlami va aslfaltbeton to’shamasidan tashkil topgan. Tekislovchi qatlamni qorishmadan (qalinligi 30mm dan kam bo’lmagan) betondan yoki qum-sementi yotqiziladi. Uning ustiga suvdan ximoya qatalmi elimlanadigan namto’sgich yotqiziladi. O’tish qismiga yotqizilgan namto’sgichning xolati butun inshootning uzoq xizmat ko’rsatishiga tasir qiladi, shunig uchun uni yuqori sifatli o’rama materiallardan foydalanib amalga oshirish kerak. Uning ustidan qum-sementli aralashma yoki kichik zarrali betondan qalinligi 40mm dan kam bo’lmagan ximoya qatlami yotqiziladi.

6.rasm O’tish qismi to’shamasi:
1-Asfaltbeton; 2-Ximoya qatlami; 3-Nam to’sqich; 4-Tekslovchi qatlam; 5O’tish qismi toshtaxtasi:
Ximoya qatlami yo’l to’shamasi yotqizilayotgan yoki tamirlanayotgan davrda nam to’sgichga zarar etkazmaslik uchun yotqiziladi. Ximoya qatlami diametri
2.5mm, oralig’i 45mm kengligi 1500mm bo’lgan simdan tayyorlan to’r bilan armaturalanadi. Ular yotqizilganda bir-biriga 200….300mm mindiriladi. O’tish qismining qoplamasi 2qatlami asfaltbeton yoki sementbetondan yotqizilib uning qalinligi 70…80mm tashkil etadi. Sementbeton qoplamasining qatlami orasiga diametri 40mm li oralig’i 250mm ko’ndalang, diametri 6mm oralig’i 100mm bo’ylama armaturali payvandlangan to’r qo’yiladi. To’rning kengligi 1500mm bo’lib bir-biriga 200…300mm mindiriladi.