Buxgalteriya balansınıń gorizontal analizi
AKTIV hám PASSIV
|
Balans bántleriniń bahası
|
Gorizontal analiz
|
Dáwir bası,
mıń swm
|
Dáwir aqırı,
mıń swm
|
Tolıq
ózgerisi, mıń swm
|
Salıstırmalı
ózgerisi,%
|
AKTIV
|
|
|
|
|
1. Uzaq múddetli aktivler
|
10 219 731 945
|
12 593 199 960
|
2 373 468 015
|
123,2
|
Tiykarǵı qurallardıń baslanǵısh bahası
|
10 527 417 487
|
14 773 593 626
|
4 246 176 139
|
140,3
|
Tiykarǵı qurallardıń eskiriw bahası
|
3 423 307 367
|
4 320 658 666
|
897351299
|
126,2
|
Tiykarǵı qurallardıń qaldıq bahası
|
7 104 110 120
|
10 452 934 960
|
3348824840
|
147,1
|
Materiallıq emes aktivlerdiń qaldıq bahası
|
417 151
|
345 379
|
71 772
|
82,79
|
Kapital qoyılmalar
|
2 834 711 892
|
1 572 602 311
|
1262109581
|
55,4
|
Basqa uzaq múddetli aktivler
|
280 492 782
|
567 317 310
|
286824528
|
2,02
|
2. Aǵımdaǵı aktivler
|
2 978 372 713
|
11 683 693 105
|
8 705 320 392
|
3,9
|
Óndiris zapasları
|
819 530 511
|
1 047 437 972
|
227 907 461
|
127,8
|
Kelesi dáwir qárejetleri
|
1 366 091 169
|
8 441 062 224
|
7 074 971 055
|
6178
|
Pul qarjıları
|
171 917 383
|
468 669 767
|
296 752 384
|
2,72
|
Basqa aǵımdaǵı aktivler
|
117 495 315
|
160 480 738
|
42 985 423
|
136,7
|
Debitorlar jámi
|
503 338 335
|
1 566 042 404
|
1 062 704 069
|
3,11
|
Sonıń ishinde:
|
|
|
|
|
Qarıydar hám buyırtpashılar menen esap-kitaplar
|
163 855 350
|
268 038 094
|
104182744
|
1,64
|
Byudjetke avans tólemleri
|
7 740 384
|
5 252 951
|
-2487433
|
67,8
|
Aktiv boyınsha jámi
|
13 198 104 658
|
24 276 893 065
|
11 078 788 407
|
1,84
|
PASSIV
|
|
|
|
|
1. Óz qarjılarınıń deregi
|
7 745 794 466
|
10 124 233 076
|
2 378 438 610
|
130,7
|
Ustav kapitalı
|
614 384 306
|
828 202 670
|
213 818 364
|
135,0
|
Rezerv kapitalı
|
5 737 851 427
|
8 121 422 920
|
2 383 571 493
|
141,6
|
Bólistirilmegen payda
|
507 693 607
|
223 400 675
|
284 292 932
|
44,0
|
Basqa derekler
|
885 865 126
|
951 206 811
|
65 341 685
|
107,5
|
2. Minnetlemeler
|
5 452 310 192
|
14 152 659 989
|
8 705 320 392
|
2,59
|
Uzaq múddetli bank kreditleri hám qarızları
|
4 675 490 146
|
12 304 013 149
|
7 628 523 003
|
2,63
|
Basqa minnetlemeler
|
14 744 216
|
8 878 479
|
5 865 737
|
60,2
|
Kreditorlıq minnetlemeleri, jámi
|
762 075 830
|
1 839 768 361
|
1 077 692 531
|
2,41
|
Sonıń ishinde:
|
|
|
|
|
Tovar jetkerip beriwshiler hám kesip alıwshılarǵa minnetlemeler
|
219 818 890
|
514 650 184
|
294 831 294
|
2,35
|
Byudjetke minnetlemeler
|
20 798 130
|
62 317 043
|
41 518 913
|
3,0
|
Balans passivi boyınsha jámi
|
13 198 104 658
|
24 276 893 065
|
11 078 788 407
|
1,84
|
Kárxanada aktivlerdiń jıl basına salıstırǵanda ózgerisi 11078788407 mıń swmdı quraǵan. Salıstırmalı ózgerisi, yaǵnıy ósiw dárejesi 1.84 ti yaki 184%dı quraǵan. Aǵımdaǵı aktivlerde uzaq múddetli aktivlerdiń ósiwi tolıq ańlatpada 2 373 468 015 mıń swmdı, ósiw dárejesi 123.3 payızdı quraǵan. Aǵımdaǵı aktivlerdiń dáwir basına salıstırǵanda ózgeriwi 8705320392 mıń swmdı, ósiw dárejesi 3.9 esege artqan.
Qarjılandırıw dereklerinde óz qarjılarınıń deregi dáwir basına salıstırǵanda 2 378 438 610 mıń swmǵa artıp, ósiw dárejesi 130.7 payızdı quraǵan. Minnetlemelerdiń summası dáwir basına salıstırǵanda 8 705 320 392 mıń swmǵa artqan hám ósiw dárejesi 2.59 ni quraǵan. Kapital quramındaǵı eń joqarı ósiw qarız kapitalı qatarına tuwra kelgen.
5.4. Buxgalteriya balansınıń vertikal analizi
Vertikal analiz – gorizontal analizdi toltırıwshı usıl sıpatında finanslıq esabat elementleri, bántleriniń quramlı táreplerine baha beriwdi xarakterleydi. Bul táreplerdi finanslıq esabatlardıń barlıq formalarına qatnasta qollanıw múmkin. Ulıwma quramda jeke birliklerdiń salmaǵı hám olardıń ózgerisleri tiykarında kárxananıń finanslıq jaǵdayın diagnozlaw jáne de ańsatlasadı. Kárxananıń finanslıq jaǵdayın ańlaw, biliwde tiykarǵı tárepler jámi quramda birlik qatarlardı durıs bir birine kantasın shıǵarıwǵa qaratıladı.
Uzaq múddetli hám aǵımdaǵı aktivler, kapital hám minnetlemeler qatarında ayırım quram qatarlar salmaǵın balans jámine salıstırǵanda hám bul quramınıń jámlengen qatarına salıstırǵanda da esap-kitaplardı ámelge asırıw múmkin. Bul tártip aktivlerdiń quramlı ózgerislerin bahalawǵa, aktivler quramında óz aldına quramlar salmaǵınıń ózgerisin likvidlik hám tólemge uqıplılıq kórsetkishleri tásirin durıs bahalawǵa imkan beredi. Yaǵnıy quramlı ózgerislerdi ámelge asırıw arqalı finanslıq jaǵdaydı jaqsılaw is-ilajların kóriw múmkin.
Vertikal analiz gorizonatal analiz tiykarında ǵana bir pútinlikke erisedi. Sol sebepli olardı barqulla birgelikte hám ulıwmalıqta paydalanıw gúzetiledi. Olardı bir-birinen óz aldına túrde qollanıw arqalı analizdiń tolıqlıǵın támiynlep bolmaydı.
Uzaq múddetli hám aǵımdaǵı aktivlerdiń jámi aktivler quramındaǵı salmaǵı tómendegi baylanıslar arqalı tabıladı.
Buxgalteriya balansı bántleri hám olardıń quram boyınsha salıstırmalı ańlatpalarınıń esap-kitabı
Balans bántleriniń salıstırmalı ańlatpaları
|
Anıqlanıw tártibi
|
Buxgalteriya balansı qatarı boyınsha esap-kitabı
|
Uzaq múddetli aktivlerdiń jámi aktivler quramındaǵı
salmaǵı
|
UMA/BJ*100
|
Qatar130/Qatar400*100
|
Aǵımdaǵı aktivlerdiń jámi aktivler quramındaǵı salmaǵı
|
AA/BJ*100
|
Qatar390/Qatar400*100
|
Aǵımdaǵı aktivler quramında TMZ salmaǵı
|
TMZ/AA*(AA/BJ*100)
|
Qatar140/Qatar390*(Qatar390/Qatar400*100)
|
Aǵımdaǵı aktivler quramında debitorlıq minnetlemeleri salmaǵı
|
DM/AA*(AA/BJ*100)
|
Qatar210/Qatar390*(Qatar390/Qatar400*100)
|
Aǵımdaǵı aktivler quramında pul qarjıları salmaǵı
|
PQ/AA*(JA/BJ*100)
|
Qatar320/Qatar390*(Qatar390/Qatar400*100)
|
Óz qarjılar dereginiń jámi derekler quramındaǵı salmaǵı
|
ÓQD/AǵM*100
|
Qatar480/Qatar780*100
|
Minnetlemelerdiń jámi derekler quramındaǵı salmaǵı
|
M/AǵM*100
|
Qatar770/Qatar780*100
|
Minnetlemeler quramında uzaq múddetli minnetlemelerdiń salmaǵı
|
UMK/M*(M/AǵM*100)
|
Qatar490/Qatar780* (qatar770/Qatar780*100)
|
Minnetlemeler quramında aǵımdaǵı minnetlemelerdiń salmaǵı
|
AǵM/M*(M/AǵM*100)
|
Qatar600/Qatar780* (qatar770/Qatar780*100)
|
Balans bántleriniń jámlengen qatarlar boyınsha quramlı salmaǵın úyreniw inflyaciya tásiri, sonday-aq baha ózgerisleriniń múlik bahasına tásirin durıs bahalawǵa da imkan beredi. Máselen; balans jáminde óz qarjılarınıń deregi baha ańlatpasında támiynat boyınsha anıq jaǵdaydı ańlatpaydı. Eger onıń balans jámine salıstırǵanda salıstırmalı ańlatpası anıqlansa, kárxananıń finanslıq támiynatında avtonomlıq, qaramlılıq, dárejesin anıq kóriw múmkin.
Buxgalteriya balansınıń vertikal analizi
AKTIV hám PASSIV
|
Balans bántleriniń bahası
|
Vertikal analiz
|
Dáwir bası, mıń swm
|
Dáwir aqırı, mıń swm
|
Dáwir basına,
%
|
Dáwir aqırına,%
|
AKTIV
|
|
|
|
|
1. Uzaq múddetli aktivler
|
10 219 731 945
|
12593 199 960
|
77.4
|
51.8
|
Tiykarǵı qurallardıń baslanǵısh bahası
|
10 527 417 487
|
14773 593 626
|
79.7
|
60.8
|
Tiykarǵı qurallardıń eskiriw bahası
|
3 423 307 367
|
4 320 658 666
|
25.9
|
17.8
|
Tiykarǵı qurallardıń qaldıq bahası
|
7 104 110 120
|
10 452 934 960
|
53.8
|
43.0
|
Materiallıq emes aktivlerdiń qaldıq bahası
|
417 151
|
345 379
|
0.003
|
0.001
|
Kapital qoyılmalar
|
2 834 711 892
|
1 572 602 311
|
21.4
|
6.5
|
Basqa uzaq múddetli aktivler
|
280 492 782
|
567 317 310
|
2.1
|
2.3
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
