Teoriyaliq materiallar 1-tema. Finanslıq analiz pániniń teoriyalıq tiykarları

Jeke kapital (JK)=Aktivler(A) - Minnetlemeler(M)

Jeke kapital ustav, qosılǵan, zapaslar investiciyadan hám bólistirilmegen paydadan ibarat boladı. Zárúr jaǵdaylarda ustav, qosılǵan, rezerv kapitalı analitikalıq jaǵınan esapqa alınadı.

Ustav fondı (ustav kapitalı) shólkemlestiriw hújjetlerinde belgilengen úleslerdiń (pulda ańlatılǵan haldaǵı) jıyındısın sáwlelendiredi. Ustav fondına (ustav kapitalına) úlesler formasında kiritiletuǵın materiallıq hám materiallıq emes aktivler shólkemlestiriwshiler (qatnasıwshılar) ortasındaǵı kelisimge muwapıq bahalanadı, nızamda názerde tutılǵan jaǵdaylarda bolsa, bahalawshı shólkem tárepinen bahalanıwı kerek.

Qosılǵan kapital akciyalardıń nominal bahasınan joqarı bahalarda dáslepki satıwdan alınatuǵın emissiya dáramatın, sonday-aq ekvivalenti shet el valyutasında ańlatılǵan ustav fondın (ustav kapitalın) qáliplestiriw procesinde júzege keletuǵın kurs parqın sáwlelendiredi.

Rezerv kapitalı uzaq múddetli aktivlerdi qayta bahalawda payda bolatuǵın inflyaciya zapasların, nızam hújjetlerinde hám shólkemlestiriw hújjetlerinde názerde tutılǵan muǵdarlarda sap paydadan ajıratpalardı, sonday-aq mutqa alınǵan mal-múliktiń bahasın sáwlelendiredi.

Bólistirilmegen payda paydanıń jamǵarılıp atırǵanlıǵın ańlatadı hám múlik iyeleriniń qararına muwapıq ustav fondına (ustav kapitalına) qosılıwı múmkin²⁴.

Jeke kapital analiziniń maqseti – jeke kapitaldı qáliplestiriwdiń tiykarǵı dereklerin úyreniw hám olardan paydalanıw nátiyjeliligin asırıw imkaniyatların anıqlawdan ibarat.

Jeke kapital analiziniń tiykarǵı wazıypaları:

- analiz ushın zárúr bolǵan maǵlıwmatlar bazasın (ustav kapitalın kóbeytiw, onnan paydalanıw, basqarıw menen baylanıslı bolǵan maǵlıwmatlar toplamın) qáliplestiriw;

- nızam hújjetleri hám xojalıq júritiwshi subyekttiń ustavında belgilengen normalarına ámel etiliwin bahalaw;

- jeke kapital hám onıń quramlı, dinamikalıq ózgerislerine baha beriw;

- jeke kapitaldan nátiyjeli paydalanıw dárejesin úyreniw;

- jeke kapital nátiyjeliligin asırıwdıń imkaniyatların anıqlaw hám jolǵa qoyıw.

Jeke kapitaldıń analizin alıp barıwda maǵlıwmat dereklerine «Buxgalteriya balansı» hám «Jeke kapital haqqında»ǵı esabat formaları kiredi.