Tərcüməçidən

Fudeyl ibn Mərzuq – Nəsai və Osman ibn Səid bu ravini zəif hesab etmişlər.Zəhəbi yazır: “O,səhabələri təhqir etməyən şiəliyi ilə tanınırdı. ”Dəccal Musəvi isə “səhabələri təhqir etmədiyi” sözünü ixtisar edərək cümləni təhrif etmişdir.Çünki,səhabələri söymək və təhqir etmək Əbdulhüseyn və onun kimi rafizilərin dinidir. İbn Hibban dedi: “Onun rəvayyətləri olduqca məqbul deyildir.O, “siqa” ravilərə istinad edərkən səhvlərə yol verərdi.Atiyyə əl Aufidən uydurma nəqllər edərdi.” Bütün bunlardan sonra Zəhəbi əlavə edərək yazır: “Atiyyə ondan zəifdir.” İbn Adiy dedi: “Mənim zənnimcə əgər o “siqa” ravilərin nəql etdiyi rəvayyətləri nəql edərsə,bu halda ona güvənmək olar.” (“Mizanul itidal” 3/362/№6772)
Bu ravinin təsvirində Əbdulhüseyn yazır: “Zeyd ibn Həbabın onun guya hökmranlığa aid söylədiyi hədis isə onun haqqında deyilmiş yalandır.” Əbdulhüseyn eyni məktubda öz-özünü inkar edir. Zeyd ibn Həbab haqqında danışarkən alimlərin onun haqqında dürüst və əxlaqlı olduğunu dediklərini qeyd edir.Fudeylin təsvirinə gəldikdə isə o Zeydi yalanda ittiham etmişdir.Çünki,Zeyd Fudeyldən rafizilərin xoşuna gəlməyən hədis nəql etmişdir.Belə bir iddia isə sadəcə gülüş doğurur.
Fitr ibn Xəlifə - Siqa ravidir.Onun şiə olması baradə imam Sacinin sözünü demək yerinə düşərdi: “O,Əlini Osmandan üstün görərdi.” (İbn Hacər “Təhzib ət təhzib” 8/271)
Malik ibn İsmail – Müasir şiələr kimi səhabələri söyüb,təhqir edənlərdən və rafizi deyildi.Ondan nəql olunur ki,Peyğəmbər (s.a.s) Əbu Bəkrə dedi: “Sən mənim hovuzumda və mağarada olan yoldaşımsan.” (Tirmizi “Sünən” №3670 – hədis zəifdir)
Bu ravidən Buxari (№3514) hədis nəql edir ki,Peyğəmbər (s.a.s) buyurdu: “Hər bir peyğəmbərin öz həvarisi vardı.Mənim həvarim isə Zubeyr ibn Əvvamdır.”
Muhəmməd ibn Ubeydullah ibn Əbu Rafi – Alimlərin əksəriyyətinin görüşünə görə zəif ravidir.Onun təsvirində Əbdulhüseyn rəvayyət nəql edir: “Təbərani “Mucəmul-Kəbir” yazır: “Muhəmməd ibn Ubeydullah ibn Əbu Rafinin atası babasından nəql etmişdir ki, Peyğəmbər (s.a.s) Əliyə buyurdu: “Behiştə birinci daxil olacaq şəxs mən, sən, Həsən və Hüseyndir.Övladlarımız arxamızca, şiələrimiz sağ və sol tərəfdən ilk dəstə olaraq behiştə daxil olacaqlar.”
Bu rəvayyət uydurmadır.Zəhəbi rəvayyətin batil olduğunu qeyd etmişdir. Ubeydullah ibn Əbu Rafi haqqında isə Buxari dedi: “munkərul hədis”. Əbu Hatim onun rəvayyətlərinin olduqca qeyri məqbul,İbn Muin isə onun nəqllərinin “heçnə” olduğunu demişdir.” (“Mizanul itidal”c.3,səh 634, №7904)
Bu rəvayyətin sənədində həmçinin Hərb ibn əl Həsən və Yəhya ibn Yali vardır.Hər iki ravi də tənqid olunmuşlar.