Texnologiyasi

Nazorat savollari
1. Azotli birikmalarga qanday m oddalar kiradi?
2. H azm lanadigan proteinni bilasizmi?
3. Chorva hayvonlariga to ‘yimli yem-xashak jarng‘arish uchun ni- 
m alar qilish kerak?
4. Turli don m ahsulotlaridan ozuqa tayyorlang.
60-§. Yem-xashak tayyorlash va uni saqlash texnologiyasi
O ziqlam i tayyorlashda uning sifatiga alohida aham iyat berish talab 
etiladi. Chorvachilikning rivojlanishi, rentabellik darajasining ko‘tarilishi 
ko‘p jihatdan tayyorlanayotgan ozuqalar sifati bilan belgilanadi. U esa 
ekish usuliga, parvarish qilishga, yig‘ishtirib olishga, saqlashga ham da 
mollarga berish uchun tayyorlashga bog‘liq
P ich a n g ‘aram lash u ch u n o ‘tlarn i q u ritish c h o g ‘id a 20-50%
to ‘yimliligi isrof b o ‘ladi. Ichki devorlari suvalmagan o ‘ralardagi silos va 
senajning 30-40% va sem ent yotqizilgan o ‘ralarda 15-18% to ‘yimliligi 
isrof bo'ladi. Pichanlaming g‘aramlari ochiq qoldirilganda 30-35% quruq
216

---

modda, 40-45% protein yo‘qotiladi, inshootlar ichida saqlanganda esa 
isrofgarchilik 5-10% ga kamayadi.
M akkajo'xori don uchun o'rilganda poyasi bargi bilan birga 36 % 
oziq birligi, 54 % hazmlanadigan protein va 95 % karotin yo'qoladi.
Oziqlami tayyorlash va saqlashda to'yimli moddalarini yo‘qotmaslik 
uchun quyidagicha oldini olish choralarini ko‘rish zarur:
1) tabiiy va madaniy o 'tlam i o ‘z vaqtida yig‘ishtirib olish, bunda 
oziq tayyorlash texnologiyasiga to'liq amal qilish;
2) o ziq larn i tay y o rlash va saqlash jo y lari yetarli b o 'lis h in i 
ta ’m inlash;
3) tayyorlangan oziqlam i qayta ishlash va mollarga berishda eng 
ilg'or texnologiyani qo'llash;
4) m utasaddi xodim lam ing sifatli oziq tayyorlashdagi m as’uliyatini 
va javobgarligini oshirish.
Oziqlar k o 'k o 't, dag'al oziq (pichan, som on), senaj, silos, il- 
dizmevalar, un tortish va oziq-ovqat sanoati chiqindilaridan iborat.