Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

XXV bob. DАVLАT VА HUQUQ NАZАRIYASINING DOLZАRB
MUАMMOLАRI VА MILLIY HUQUQSHUNOSLIKNING
USTUVOR VАZIFАLАRI
Davlat va huquq 
nazariyasining 
zamonaviy holati 
tahlili
1-§.
33–18-8

---

514
Odilqoriyev X.T. 
Davlat va huquq nazariyasi
doirasiga, shuningdek, davlat hokimiyatini oqilona tashkil etish, demokratiyani 
rivojlantirish, inson huquqlarini ta’minlash, huquqiy tizimni liberallashtirish, 
qonunchilik va yuridik amaliyotni takomillashtirish, huquqiy madaniyat va tar-
biyani yuksaltirish kabi muammolarini tadqiq etish kiradi.
Huquqshunoslik predmeti hajmdor, anchagina murakkab va serqirra. 
Uning mazmunini yuridik bilimlar (huquqiy xususiyatga ega masalalar 
majmui talqini) yuridik voqeliklar mushohadasi nuqtayi nazaridan quyidagi 
uch elementdan iborat tarzda tavsiflash mumkin:
– davlat va huquqning qonuniyatlari;
– davlat hokimiyati hamda huquq tizimini tashkil etuvchi tarmoqlarning 
normativ-yuridik mazmuni;
– yurisprudensiyaning texnologiyalari, ya’ni: yuridik texnika, huquq 
yaratish, uni qo‘llash, sharhlash, muhofaza qilish amaliyotidagi vosita va usul-
lar.
Huquqshunoslik nafaqat nazariy bilimlar tizimi, balki davlat-
huquqiy 
amaliyotni tahlil etuvchi fan sifatida salmoqli amaliy salohiyatga hamda ha-
yotiy ahamiyatga ega. Yuridik amaliyotda faoliyat yurituvchi xodimlar (sudya, 
prokuror, tergovchi, yuristkonsultant) yuksak huquqiy tafakkur qobiliyatiga 
va tegishli bilimga (qonunchilikni mukammal bilish), yuqori huquqiy madani-
yatga, yuridik texnikani qo‘llash ko‘nikmalariga hamda amaliy tajribaga ega 
bo‘lishi lozim. Аmaliyotchi yuristlar har qanday masalani hal etishda yuri-
dik qadriyatlardan, adolat tamoyillari va huquq prinsiplaridan kelib chiqishi; 
huquqiy tartibga solishning sinalgan mexanizmlaridan foydalana olishi; real 
fakt (muammoli vaziyat)larni yuridik tushuncha va nazariy konstruksiyalar 
orqali talqin eta olishi lozim. 
So‘nggi yillarda huquqshunoslikning holatiga oid o‘tkazilgan tahlillar 
shuni ko‘rsatmoqdaki, fanning ildam rivojlanishiga halal berayotgan omillar 
va muayyan kamchiliklar mavjud. Bular qatorida quyidagilarni e’tirof etish 
mumkin:
1. Huquqshunoslik sohasidagi ilmiy tadqiqotlarning gnoseologik va 
metodologik asoslari bo‘sh, dissertatsiyalarning 
ilmiy apparati hamda tahlil 
saviyasi ancha sayoz.
2. Tadqiqotlarda 
ilmiy bahs va munozara deyarli yo‘q, borlari ham nis-
batan yuzaki. Ko‘pincha muallifning mustaqil pozitsiyasi, nuqtayi nazari aniq 
ko‘rinmaydi.
3. Ilmiy izlanish va ishlanmalarimiz mamlakatda amalga oshirilayotgan 
islohotlardan, modernizatsiyalash jarayonlaridan 
ortda qolmoqda. Ba’zi kvaziilmiy 
taklif va tavsiyalarimiz 
amaliyot uchun ahamiyatsiz yoki kam ahamiyatli 
bo‘lib qolmoqda.

---