Toshkent davlat yuridik universiteti

Nazorat uchun savollar 
1.Meros ochilgan vaqtni belgilashning zarurati nimadan iborat. 

---

601 
2.Meros tarkibi: qanday mol-mulklar, huquq va majburiyatlar meros 
tarkibiga kiritilmaydi? 
 
67-BOB. VASIYAT BO’YICHA VORISLIK 
 
1 §. Vasiyat bo’yicha vorislik tushunchasi 
Vasiyat bo’yicha vorislik meros qoldiruvchi tomonidan vasiyatnoma yozib 
qoldirish orqali o’ziga tegishli mol-mulk va boshqa huquq va majburiyatlarning 
taqdirini belgilashidir. 
Vasiyatnoma bir taraflama bitim bo’lib, fuqaroning o’ziga tegishli mol-
mulkni yoki bu mol-mulkka nisbatan huquq(lar)ini, biron bir majburiyatni meros 
hisobidan bajarishni yoxud merosxo’r zimmasiga biron-bir harakatni sodir etish 
yoki sodir etishdan o’zini tiyish majburiyatini yuklash, shuningdek qonun bo’yicha 
merosxo’r(lar)ni merosdan chetlashtishdan iborat xoxish-irodasi ifodalangan. 
Vasiyatnomaning o’ziga xos xususiyatlari quyidagilardan iborat:

Birinchidan vasiyatnoma, yozma hujjat shaklda tuzilishi shart, og’zaki 
yoki audio yoxud video yozuv ko’rinishida vasiyat qoldirish uning haqiqiy 
emasligiga olib keladi; 

Ikkinchidan hujjat, albatta, vasiyat qoldiruvchi tomonidan shaxsan tuzilib 
imzolangan bo’lishi kerak. Ya’ni, vasiyat qiluvchi vasiyatnomani o’zi yozgan 
bo’lishi shart yoxud uning so’zlaridan notarius hamda vakolatli mansabdor shaxs 
tomonidan yozilgan taqdirda uni imzolashdan oldin vasiyat qiluvchi to’liq uni 
o’qib chiqishi lozim;

Uchinchidan vasiyatnoma vakil orqali tuzilishiga yo’l qo’yilmaydi, ya’ni 
vasiyat qoldirish vakolatini beruvchi vakillik o’z-o’zidan haqiqiy emas 
hisoblanadi, shuningdek qonuniy vakil ham o’z vakilligi ostidagi shaxs nomidan 
vasiyat qoldirishga haqli emas. Bundan xulosa shuki, o’n to’rt yoshga to’lmagan 
hamda muomalaga layoqatsiz deb topilgan shaxslar vasiyat qoldira olmaydilar, o’n 
to’rt yoshdan o’n sakkiz yoshgacha bo’lgan voyaga yetmaganlar qonuniy 
vakillarining yozma roziligi bilangina vasiyat qoldirishi mumkin. Bunda 
vasiyatnoma tuzilganidan keyin ham qonuniy vakil tomonidan yozma ravishda 
ma’qullanishi mumkin. Muomala layoqati cheklanganlar esa, qonuniy vakilning 
roziligi bilangina vasiyatnoma tuzishlari mumkin; 
To’rtinchidan, vasiyatnoma bir tomonlama bitim bo’lib, faqat meros 
qoldiruvchining erki asosida tuziladi. Lekin, vasiyatnoma bo’yicha huquqiy oqibat 
ikki tomonning – vasiyat qoldiruvchi va merosxo’rlarning xohish-irodasi amalga 
oshirilgan taqdirdagina vujudga keladi.; 
Beshinchidan, vasiyatnoma, albatta, notarius yoki boshqa qonun bilan huquq 
berilgan mansabdor shaxslar tomonidan tasdiqlanishi shart;
Oltinchidan, vasiyatnomani xohlagan paytda va izoh bermay o’zgartirish, 
bekor qilish mumkin; 
Yettinchidan, vasiyatnoma faqat meros ochilgandan keyingina amal qila 
boshlaydi.