Туракулов э. Педагогик технологиялар ва махорат

рилади. 

---

126 
5.2
.1. Ўқитувчи шахсига қўйиладиган талаблар: 
Олий мактаб ўқитувчиси шахсига жиддий талаблар қўйилади. Улар пе-
дагоглар ва психологлар томонидан чуқур ўрганилган. Ўқитувчи шахсига 
қўйиладиган энг муҳим талаб унинг юқори малакали бўлишидир. Балки 
унингсиз педагогик фаолият юритиб бўлмайди. Олий мактаб ўқитувчиси 
ҳам шундай талабларга жавоб бериши керакки, бунда талаблар уни юксак 
даражада бўлғуси мутахассисни шакллантирадиган шахс даражасига 
кўтарсин. 
Олий мактаб ўқитувчисига қуйидаги муҳим ва доимий талаблар қўйилади: 
• жамият ривожланишининг сиёсий, социал ва иқтисодий йўналишларини 
тўғри баҳолай олиши; 
• муайян тараққиёт даврида жамият учун зарур бўлган бўлғуси мутахас-
сисни шакллантириш стандартларини эгаллаган бўлиши; 
• педагогик фаолиятни севиши; 
• 
ўз соҳаси бўйича махсус билимларга эга бўлиши; 
• 
заковатли бўлиши; 
• педагогик туйғу; 
• юксак етуклик; 
• умумий маданият ва ахлоқнинг юксак даражаси; 
• 
педагогик технологияларни маҳорат билан эгаллаган бўлиши. 
Педагог шахсига қўйиладиган қўшимча талаблар: киришиб кета 
олиш,санъаткорлик, қувноқлик, яхши дид ва бошқалар. 
Юқорида санаб ўтилганлар, педагог шахсига хос бўлган туғма хислатлар эмас, 
балки улар педагогнинг ўз устида мунтазам ва бетиним меҳнати, улкан хизмат-
лари натижасида юзага келтирилади. 
 
5.2.2. Педагогик қобилият 
Ўқитувчининг касбий фаолияти фавқулодда умумий ва хусусий 
қобилиятларни талаб қилади. 
Касбий-педагогик фаолиятнинг муваффақияти хусусий педагогик 
қобилиятлаига боғлиқ бўлади. Педагогик қобилиятларнинг қуйидаги гуруҳлари 
фарқланади: 
• 
обектга (талабага) нисбатан сезгирлик; 
• коммуникативлик — инсонларга юз тутиш, хайрихоҳлик, хушмуомалалик; 
• персептив қобилиятлар — касбий етуклик, эмпатия, педагогик туйғу; 
• 
шахс динамикаси — иродага та ъсир эта олиш ва мантиқий ишонтира олиш 
қобилияти; 
• ҳиссий барқарорлик - ўзини бошқара олиш; 
• 
креативлик — ижодий иш қобилияти.