Türkmen d I l I n I ň DÜŞÜndirişLI

Kyýamatlyk dogan okaşmak özüň ýaly biri 
bilen ömürlik dogan, gardaş bolup ýaşamaklyga ant 
içmek.
 
 
 
 
 
 

---

64 
L 
 
 
L, Türkmen elipbiýiniň on dördünji harpy. 
LA [la:], Käbir atlaryň öňünden gelip, -syz, -siz 
goşulmasynyň manysyny aňladýar. Barçanyň 
perwerdigäri patyşahy la-mekan (Şeýdaýy). 
LABYR [la:vyr], at. 1. Deňizde, derýada gämini, 
gaýygy bir ýerde saklamak üçin suwuň düýbüne 
taşlanýan zynjyrly, gaňyrçakly agyr demir. 2. 
göç.m.Agram, agyrlyk, agyr ýük. Nädip göterýärkän 
ol, Gerdenne ýüklenen munça labyry? (I. Nuryýew). 
3. Tahýa salynýan labyr görnüşindäki nagyş. 
◊ Labyryňy atmak biriniň üstüne öz garamatyňy 
atmak.
LABYRDAMA [lavyrdama], iş ady. Labyrdamak 
ýagdaýy. 
LABYRDAMAK [lavyrdamak], işl. Labyrdyly 
ýanmak. 
LABYRDAMAKLYK [lavyrdamaklyk], iş ady. 
Labyrdamak ýagdaýy. 
LABYRDAMAZLYK [lavyrdamazlyk], iş ady.  
Labyrdap ýanmazlyk. 
LABYRDAŞMAK [lavyrdaşmak], işl. Labyrdyly 
ýanmak (ýanýan köp zat hakda). Tamdyrdan 
lowlaýan tüsseli ýalyn, gapylarda hatara ýanýan 
ojaklar, 
şol 
şapak 
bilen 
bäsleşýän 
ýaly 
labyrdaşýardylar (B. Kerbabaýew).  
LABYRDATMAK [lavyrdatmak], işl. Labyrdyly, 
ýalynly ýakmak. Ýandagy labyrdadyp ýakmak. 
LABYRDAÝYŞ 
[lavyrdaýyş], 
iş 
ady. 
Labyrdamak ýagdaýy. 
LABYRDEPEN [la:vyrdepen], at. Gaýyk suwuň 
gyrasyna ýetende, ýere çiş çümdürip, gaýygy 
saklaýan adam. 
LABYRDY [lavyrdy], at. Ot kemsiz tutaşyp, 
ýalynly ýananda emele gelýän sesiň ady. Ýalaňy 
odunyň labyrdysy. 
LABYR-LABYR [lavyr-lavyr], s. ş. aňl. söz. 
Kemsiz tutaşyp, ýalynly ýanýan oduň sesi. 
◊ Labyr-labyr etmek ser. Labyrdamak. 
LABYZ [lavyz], at. 1. Ýakymly, mylaýym 
äheňde çykýan ses, owaz. Meniň oglum hem dutary 
edil seniň ýaly şirin labyzda çalýardy, ol hem sen 
duşly oglandy (

Türkmen halk ertekileri

). 2. Sözüň 
aýdylyş äheňi. Labzy şeker, hoş güftarly amanmy? 
(Zelili). 
◊ Labzy ajamak biri bilen hyrsyz, ýakymsyz 
sözleşmek. Nämedendigini-hä bilemok weli, soňky 
döwürde seniň labzyň-a ajapdyr.  
LABYZLY [lavyzly], syp. Ýakymly owaz bilen, 
labyz bilen. Onuň dutaryny Şükür bagşy ýaly 
gümmürdedip, labyzly çaldy (N. Pomma).
◊ Labyzly okamak sözleri aňladýan manylaryna 
laýyk gelýän äheň bilen çeper okamak. 
LABYZLYLYK [lavyzlylyk], at. 1. Labzy 
barlyk, labyzly bolmaklyk. Sazyň labyzlylygy. 2. 
Sözleşmäge, gepleşmäge mylakatlylyk, ýakymlylyk, 
mylaýymlyk.
LABYZSYZ [lavyssyz], syp. 1. Labzy ýok, 
owazy ýakymsyz, gulaga ýakmaýan. Labyzsyz 
aýdylan aýdym. Goşgyny labyzsyz okamak. 2. göç. m. 
Hyrsyz, ýakymsyz, mähir-mylakatsyz, labzy ajy. 
Pahyr labyzsyz adam eken. 
LABYZSYZLYK [lavyssyzlyk], at. Labyzsyz 
bolmaklyk, labzy ýokluk, labyzly dällik. 
LAÇYN [la:çyn], at. 1. Ýeňsesi gögümtil ýa-da 
çalymtyl-gök, arkasy çalymtyl-goňur, aw awlamak 
üçin ýörite eldekileşdirilýän algyr guş. Garry 
güýçden galar, ýigitler huşdan, Saýýat awdan galar, 
laçynlar guşdan (Magtymguly). 2. Gyza dakylýan at.