Türkmen d I l I n I ň DÜŞÜndirişLI
Download 12.69 Mb. Pdf ko'rish
|
Türkmen diliniň düşündirişli sözlügi II (K-Z)-2016`Ylym
- Bu sahifa navigatsiya:
- Ýagyşdan gaçyp, damja uçramak
- ÝAGYŞLY
- Ýakadan ilmek
- Ýakaňy tanatmak
- Ýakasy gaýyşly
Ýagyrnysyny gyzdyrmak ýagyrnysyna urup
awundyrmak. Ýagyrnysyny ýere bermek – ýykmak, ýeňmek. ÝAGYŞ [ýağyş] I, iş ady. Ýagmak ýagdaýy. Ýagnyň ýagşy gowy. ÝAGYŞ [ýağyş] II, at. Owunjak suw damjajyklary görnüşinde sepelenip ýere düşýän ýagmyr, ýagyn. Ýagyş daňdana golaý diňdi. Ýagyşdan gaçyp, damja uçramak eden işiň tersine düşmek, gowusyny isläp, beterine sataşmak, beterden-beterine duşmak. Han küýli ýagyşdan gaçyp, damja uçrady (A.Durdyýew). Ýagyş geçmek ýagşy saklap bilmezlik, ýagyş tamyň içine dammak. Tamymyzyň üsti saman suwag bolansoň, ondan ýagyş geçýärdi. ÝAGYŞLY [ýağyşly], syp. Ýagyş ýagyp duran, ýagmyrly, ýagynly. Ýagyşly gün ýat, ýelli gün ýort (Nakyl). ÝAHANA, at. Hurşy gyzyl balykdan taýýarlanýan palawyň bir görnüşi. Jahana-ýa, jahana, Aş bişirdim –ýahana (Küştdepdiden). ÝAHNA, at. Gaýnadylan etden sowadylyp taýýarlanýan nahar. Gara goýun ýahnasyndan öňüne getiriň ( Kitaby dedem Gorkut ). Şüle, süzme, palaw, ýahna, kebap ýaly naharlardan her gün dokuz dürli nahary häzir etdi ( Görogly ). ÝAK [ýa:k], at. haýwanat d. Orta Aziýanyň beýik daglyklarynda ýaşaýan şahly süýdemdiriji, gäwüşeýän uly haýwan. ÝAKA, at. 1. Köýnegiň, çabydyň, kürtäniň we ş.m. eşigiň boýun töweregi we çäk ýa-da dik açylýan öň tarapy. Ýakasyna hatarlap dakar tylla düwmesin 451 (M. Seýidow). 2. Bir zadyň kenary, gyrasy, boýy. Derýanyň ýakasy. Ýoluň ýakasy. Ýanaşyk söwütleriň arasy bilen baryp bedrelerini ýabyň ýakasynda goýdy (A. Gowşudow). 3. Tarap, töwerek, ýan. O ýaka gitsek, biz sizden gaty uzaklaşarys. 4. Bir ýeriň haýsy hem bolsa bir çeti, gyrasy. Ol şu gumuň aňry ýakasynda oturýardy (N. Saryhanow). 5. Bir zadyň etegi, başlanýan ýeri, başy. Goýunlar ýakada otlaşyp ýördüler (K. Işanow). Ýakadan el çekmezlik dyndarmazlyk, öz günüňe goýmazlyk, sypdyrmazlyk. Müň teňňe alandan soň, ol meniň ýakamdan elini çekjekmi? (B. Seýtäkow). Ýakadan ilmek biriniň üstünden düşmek, azar bermek, kösemek. Sen-ä oňa kömek edýäň, olam gelip ýakaňdan ilýär (B. Öwezow). Ýakaňa tüýkürmek toba etmek, üýşenmek, gorkandygyňy hereket arkaly aňlatmak. Ýakaňy çäk etmek gaty gynanmak, horlanmak, perýat edip aglamak. Ýazgydym ýat edip, ýakam çäk edip, Säher nalyş bilen boldum girýana (Magtymguly). Ýakaňy tanatmak ile erbetlikde belli bolmak, kimdigiňi bildirmek, ile bellenmek. Ýakaňy tutmak akyla sygmajak, il götermejek zadyň edilendigini eşidip, görüp, toba etmek. Ol: Toba-toba diýip, ýakasyny tutdy (B.Seýtäkow). Ýakasy gaýyşly öz pikirini dogry hasaplap hereket edýän, öz eňegine tutýan, diýen etmezek. Ýaka tutuşmak sene-mene edişmek, biri-biriňe el garmak, uruşmak. Ýaka ýyrtmak dady- perýat etmek, nala çekmek, gaty aglamak, gaty ýalbarmak. Ol ýaka ýyrtyp aglady. Ýaka ýyrtyşmak tutaklaşyp uruşmak, ýakalaşyp dawalaşmak. ÝAKAL, at. Adamlaryň, göwreli aýallaryň ýüzüne düşýän goňrumtyl tegmiller, menekler. Download 12.69 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling