Türkmenistanyň Bilim ministrligi Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersiteti

Sanskrit 
Latyn 
Gadymy 
rus 
Bhratar (брат) 
(dogan) 
Frater 
брат 
Bharami 
(беру) (alýaryn) 
Fero 
беру 
Bhara (битва) 
(söweş) 
Ferio 
борьба 
Bu mysallaryň esasynda şeýle netije çykarmak 
bolýar, hindi-ýewropa dilleriniň ählisi üçin umumy bolan 
sözleriň derňewinden görüşi ýaly, kök dilde-sanskrit 
dilinde sözüň başynda gelýän “bh” hökmany latyn 
dilindäki “f” sesine, rus dilindäki “b” sesine gabat gelýär. 
Şunuň ýaly mysallary türki dilleri babatda hem 
getirmek mümkin: 
Türkmen 
Azerbaýjan Türk Gazak Özbek 
garyn 
garyn 
garyn 
karyn 
korin 
ganat 
ganad 
kanat 
kanat 
konot 
boýun 
boýun 
boýun moýun buýin 
sekiz 
säkkiz 
sekiz 
segiz 
sakkiz 
men 
män 
ben 
men 
men 
(Ý.Çöňňäýew, Häzirki zaman türkmen dili 
(leksika), Aşgabat 1988, 55 sah) 
Bu dillerdäki mysal getirilen sözlerde “k”, “g” 
sesleriniň “b”, “m” çekimsiz selleriniň, “a”, “o” çekimli 
sesleriniň biri-biriniň ornuna gelmek ýagdaýy türki dilleri 
üçin mahsusdyr. 
Deňeşdirilýän dillerdäki ses barabarlyklarynyň 
yzygiderli gabat gelmegi dilleriň garyndaşlygynyň esasy 

---

24 
görkezijisi bolup hyzmat edýär, bu ýerde sesleriň 
tötänleýin gabat gelmegi hasaba alynmaly däldir. 
Latyn dilindäki “sapo” (sabyn) we mordwa 
dilindäki “sapon” sözlerindäki gabat gelmeler tötänleýin 
gabat gelmedir, bu ol dilleriň garyndaşlygyna şaýatlyk 
etmeýär. Dilleriň garyndaşlygyny subut etmekde 
deňeşdirme-taryhy usuly mydama ulanyp ýörmek zerur 
bolmaýar. Dilleriň garyndaşlyk ýagdaýy köplenç babatda 
ýazuw ýadygärliklerinde oňat görünýär.