Tuzuvchi : shohruh arabjonov


Download 2.34 Mb.
Pdf ko'rish
bet21/91
Sana16.11.2023
Hajmi2.34 Mb.
#1778723
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   91
CHIZIQCHA BILAN YOZISH 
1)Juft va takror so'zlar : 
ota-ona, aka-uka, issiq-sovuq, hamma-hammasi 
2)Juft so'zlarga -u, -yu yuklamalari qo'shilsa chiziqcha yuklamadan oldin qo'yiladi : 
ona-yu bola, katta-yu kichik, bog'-u rog', erta-yu kech
3) Qismlari -ma, -ba yordamida bog'langan so'zlar : 
dam-badam, qadam-baqadam, ko'chama-ko'cha, uyma-uy, tomma-tom, yilma-yil 
Lekin : ro'baro' va darbadar bundan mustasno, chunki ular mustaqil qo'llanmaydi. 
4) chiziqcha inchi vazifasida kelganda : 9 - "A" sinf. 
Arab raqamlaridan so'ng chiziqcha qo'yiladi, rim raqamlaridan keyin emas. 
M : VII asr, 8-bo'lim 
5. Chet tilidan kirgan quyidagi so'zlar chiziqcha bilan yoziladi : 
Unter-ofitser, kilovatt-soat, km-soat, general-mayor 
6. Belgini darajasi kuchayib kelganda : 
Qop-qora, yum-yumaloq, yam-yashil, kuppa-kunduzi, tip-tiniq, bus-butun 
7.Yetakchi va ko'makchi fe'l bir xil qo'shimcha bilan kelsa : 
Aytasan-qo'yasan, uxlabman-qolibman 
8.Qo'shimcha ko'rinishidagi ayrim yuklamalar : 
-u, -yu, -da, -ku, -a, -ya, -e, -ey,-vey, -chi 
M : bordi-yu, kelgin-da, bor-ku, seni-ya 
so'zga qo'shilib yoziluvchi yuklamalar : 
-mi, -oq, -yoq, -gina, -ov, -yov, -ki 
M : keldingmi, boriboq, bordiyov, onamgina 
AJRATIB YOZISH 
 
1)har, hech, qay, bir, hamma, bu, shu, o'sha so'zlari bor qo'shma so'zlar ajratib 
yoziladi : 
Bir yoqlama, har tomonlama, hech qachon, o'sha kuni, hamma joy, qay bir 
Eslatma : ushbu so'zlar bundan mustasno : biroz, birpas, birato'la, birvarakayiga, 
buyon, birdan 
2)Qo'shma fe'llar : 
Sotib oldi, imzo chekdi, borib keldi 


3)KFSQ (ko'makchi fe'lli so'z qo'shilmasi) : 
Aytib qo'ymoq, uxlab qolmoq, o'qib chiqmoq 
4)to'liqsiz fe'llar : borgan (ekan, emish, edi) 
Es : ammo yuqoridagi so'zlar fonetik hodisaga uchrasa qo'shib yoziladi
M : borganmish, kelaverdi, sotvoldi 
5)Belgini darajasini bildiruvchi so'zlar : 
Lang - lang ochiq 
nim - nim qora 
liq - liq to'la 
jiqqa - jiqqa ho'l 
och - och jigarrang 
to'q - to'q qizil 
sal qizil 
til - tim qora 
Es :nimjon, nimpushti, nimtabassum, nimtalash, nimchorak, nimqorong'i, nimrang 
qo'shib yoziladi. 
6)Qo'shma sonlar : ikki ming yigirma bir, oltmish sakkiz 
7)dan va ga kelishiklari yordamida takrorlangan so'zlar : 
Uydan uyga, yildan yilga,
Es : belgini kuchaytirib keluvchi sifatlar ikki xil yoziladi : 
1. Chiziqcha bilan : qaro-qaro 
2. Ajratib : qarodan qaro 
8)Ko'makchilar : 
Vatan haqida, sen uchun, yil bo'yi 
Mustasno : sen-chun, sen-la, (qisqarganda) 

Download 2.34 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   91




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling