Umum ta'lim maktabining fizika darsida “suyuqlikning xossalari “mavzusini o'tish metodikasi.”

Kurs ishining uslubiyati: Dars ishi nazariy xarakterga ega bo’lib, olingan natijalar boshqa adabyotlar bilan taqqoslanib mavzuga oid ma’lumotlar keltirilgan.
Kurs ishi tarkibi: kirish, ikkita bob, olttita reja, xulosa va foydalanilgan adabyotlar ro’yxati mavjud.


I BOB. TA’LIM TIZIMIDA «FIZIKA», «FIZIKA DARSI» VA «FIZIKAVIY BILIM».

Ta’lim tizimida «Fizika», «Fizika darsi» va «Fizikaviy bilim». - degan atamalar uchraydi. Ularning mazmuni quyidagilarni o'z ichiga oladi. Fizika insoniyat tarixida ilm-fan qatori o'z o'rniga ega. Uning yaratuvchiiari boiib, tabiatshunos olimlar hisoblanadi. Hozirgi vaqtda ham bu sohada jadai tarzda ilmiy izlanishlar olib borilmoqda. Ular fizika fanini rivojlantirishadi, toldirishadi, insoniyatning yashashiga ijobiy ta’sir qiluvchi omillarini izlab topishadi.

Fizikaning fan sifatida paydo bo’ishi va rivojlanishiga buyuk mutafakkirlarimiz Roziy, Forobiy, Beruniy, I bn Sino va boshqalar o'z vaqtida munosib hissa qo'shishganini hech qachon unutmasligimiz lozim.


1.1. Fizika darsi - o'quv predmeti sifatida.

Fizika darsi - o'quv predmeti sifatida qaraladi. U mazmuniga ko'ra umumta’lim maktablari, akademik litsey va kasb-hunar kollejlari, shuningdek, oliy o‘quv yurtiarida o'qitiladi. Fizika darsining mazmunini aks ettirgan dastur, darsiik va o'quv qoilanm alar fizik- metodistlar tomonidan tuziladi va yoziladi. Bularni, o'qitishning turli bosqichlarida o'qigan o'quvchi va o’quvchilar, fizikadan ma’lum darajadagi bilimlarga ega bo'lishadi. Fizikaviy bilim - bu, tabiatdagi fizik hodisalarning, qonuniyatlaming tumuishdagi qo'llanishlarini insonning ongida aks etishidir.

O’quvchilarning bilimini oshirishga ijobiy ta'sir qiluvchi omillar quyidagilardir:
• o’quvchilarning inteilektual salohiyati yuqori bolishi, boshqacha aytganda, ularning o'qishga bo'lgan qiziqishi va unga ijodiy yondoshishi;
• o‘qituvchilaming ilmiy salohiyatini va kasbiy mahoratini yetarli darajada ekanligi;
• qollanilayotgan o'quv dasturlari va o‘quv qo'lanmalarining mazmunini didaktik talablarga to'fiq javob berishi;
• o'qitish jarayonining axborot-kommunikatsion va metodik jihatdan to'la ta’mmlanishi;
• o'qitishga kerak bo'lgan moddiy-texnik bazaning mavjndligi;
• o'qitishni samarali tashkillashtirishga kerakli sanitariya-gigiyenik, xavfsizlik, sotsial-psixologik shartlaming mayjudligi, bilim berishm yetarli darajada moliyaviy ta’minlanishi;
• o‘qituvchilaming moddiy va m aiiaviy ehtiyojlarining qanoatlantirilishi;
• o’quvchilarning huquqini buzmaslik va majburiyatlarini bajarishga insoniy muornalada bo'lishga o'rgatish;
• bilim berish jarayonini demokratik tamoyillari asosida amalga oshirish va boshq.
Yuqorida aytilganlardan kelib chiqib, uzluksiz ta’lim tizimida fizika tanini o ‘qitishni zamonaviy taiablar darajasida amalga oshirish ushbu fanni o'qitish metodikasi ning doizarb ilmiy-metodik muammolaridan ekanligini sezish qiyin emas. Mustaqillikning dastlabki yillaridanoq, qabul qilingan «Ta’lim to‘g'risida»gi Qonun va Kadrlar tayy orlash milliy dasturi bo‘yicha amalga oshirilayotgan vazifalar hamda ularda qo‘yilgan talablarda ham o'qitishning turli bosqichlarida fizika fanini o'qitishga va uning sifatini oshirishga e’tibomi kuchaytirish vavosh avlodni uning mazmuni va yutuqlari bilan tanishtirib borish zarurligi ta'kidlangan. Albatta, bulaming barchasini amalga oshirishda fizika fani o'qituvchisi asosiy o'rin egallaydi. Shundan kelib chiqib, mazkur o'quv qo'llamnada oiiy o'quv yurtlarida bo'lg'usi fizika o'qituvchilarini tayyorlashda fizika fanini o'qitish qanday amalga oshirilishi kerakligi bayon qilingan.
Chunki «Olamning zamonaviy tabiy-ilmiy manzarasi» bo‘!g‘usi fizika o'qituvchilarida qanday darajada shakllangan bodsa, u shunday darajada kelajak avlodga o'tadi, buni amalga oshirish esa juda mas’iiliyatli vazifadir. Bu vazifani yetarli darajada amalga oshirish uchun, fizika o'qituvchisi chuqur bilimga ega bo'lishi, fanni o'qitishning malaka va ko'nikmalarini egallagan do*lishi, zamonaviy pedagogik va innovatsion axborot-texnologiyalardan xabardor bo'lishi va ulami o'zining amaliy faoliyatida olishi zarur. Shuni ta’kidlash o'rinliki, avvaldan O'zbekistonda umum ta’lim limida fizika fanini o'qitish metodikasi ancha rivojlangan edi. Birgina misol, Markaziy Osiyo respublikalari ichida ushbu yo'nalish bo'yicha birinchi fan doktori B.M.Mirzaxmedov respublikamiz vakilidir. Hozirgi kunda fan doktorlarining soni 10 nafardan ortiq bo'lsa. fan nomzodlari esa 100 nafardan oshgan. Shuni aytish mumkinki, O'zbekistonda fizika fanini o'qitish metodikasi bo'yicha o'ziga xos ilmiy maktab yaratilgan.

4.