Umumiy kimyo mavzu: Kimyoning asosiy qonunlari


Download 1.19 Mb.
Pdf ko'rish
bet1/9
Sana24.12.2022
Hajmi1.19 Mb.
#1059682
  1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
daslabki tushunchalar



Shaxzod Qo’chqorov 
 
UMUMIY KIMYO 
MAVZU:
 
Kimyoning asosiy qonunlari
 
 
 
TOSHKENT 2022 


Shaxzod Qo’chqorov 
Kimyoning asosiy qonunlari 
Moddalar massasining saqlanish qonuni. Modda hech qachon yo‘qolib ketmaydi va 
yo‘qdan bor bo‘lmaydi. Olamdagi moddalaming miqdori hamma vaqt o‘zgarmasdan qoladi. 
«Bir yerda qancha materiya kamaysa, ikkinchi bir yerda shuncha materiya ortadi» degan fikrni
miloddan 5 asr ilgari yunon faylasuflari aytib o‘tgan edilar. XVII va XVIII asrning materialist 
faylasuflari bu fikrni hech qanday isbotga muhtoj bo‘lmagan qonun, deb hisoblar edilar. Biroq 
o‘sha zamondagi kimyogarlar bu qonunning kimyo uchun naqadar muhim ekanligini 
tushunmadilar va kimyoviy jarayonlarning miqdoriy tomoniga e’tibor bermadilar. 
Lomonosov kimyoga oid barcha tajribalarida tarozidan foydalanib, reaksiya uchun olingan 
moddalar miqdorini reaksiya natijasida hosil bo‘lgan moddalar miqdoriga solishtirib
moddalaming umumiy miqdori o‘zgarmasligini aniqladi va yo‘qolmaslik prinsipini aniq 
miqdoriy tajribalarda isbot etdi, miqdoriy tahlil usulini kimyoga birinchi bo‘lib kiritdi. 
U og‘zi suyuqlantirib berkitilgan idishlarda metallarni qattiq qizdirish tajribalarini 
o‘tkazib, moddalarda bo‘ladigan kimyoviy o‘zgarishlaming asosiy qonunini (1748-yilda) 
kashf etdi. 1772-1789-yillarda fransuz olimi A.Lavuazye ham yopiq idishda olib borilgan 
tajribalarda umumiy massa o‘zgarmasligini kuzatgan va bu o‘ziga xos yangilik – yangi qonun 
ekanligini tushunib yetgan. Shunday qilib, tabiatning asosiy qonunlaridan biri – massaning 
saqlanish qonuni ochilgan. Qonunning hozirgi ta’rifi quyidagicha: 

Download 1.19 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling